Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI - Edicioni i 7-të
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI - Edicioni i 7-të
PREZANTIMI
Edicioni i 7-të i Ekspozitave Fotografike Online me temë:
QYTETI BARDHË E ZI
Kemi kënaqësinë të prezantojmë edicionin e 7-të të Ekspozitave Fotografike Online në Qendrën e Fotografisë Tati Space, me temën QYTETI BARDHË E ZI.
Fotografia Bardh e Zi është forma më e vjetër e fotografisë. E megjithatë ajo mbetet shumë moderne, pasi ofron interpretime të ndryshme. Disa artistë e vlerësojnë sepse në mungesë të ngjyrave, fotografia bardhë e zi është më e fuqishme për të përcjellë emocione. Të tjerë e përdorin fotografinë monokrom për t'u kthyer pas në kohë dhe për të evokuar kujtime. Artistë të tjerë e përdorin për arsye thjesht estetike dhe grafike, pasi fotografia bardhë e zi ofron kontraste të forta dhe shumë tonalitete.
Jemi të lumtur që ftesës sonë i janë përgjigjur shumë artistë nga vende të ndryshme të botës: SHBA, Britania e Madhe, Kanadaja, Ukraina, Shqipëria, Kroacia, Sllovenia, Gjermania, Italia, Franca, Spanja, Greqia, Holanda, Republika Çeke, Izraeli, Rusia, Azerbajxhani, Turqia, Egjipti, Irani, India, Kina, Brazili, ndër të tjera. Nga një numër i madh i paraqitjesh 245, ne kemi përzgjedhur 58 autorë. Fotografitë e tyre janë të kategorizuara në 3 Kategori ARKITEKTURA, NJERËZIT, VENDET.
Shpresojmë që t'ju pëlqejnë të gjitha ashtu si edhe neve!
Kurator
Alketa Misja
Tatì Space Center
KATEGORITË
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-te
KATEGORIA ARKITEKTURË
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-të
KATEGORIA : ARKITEKTURË
Autor: Bia Serranoni
Shteti: Brazili
Seria e Muzeut - Luvri. Vendndodhja: Paris
Seria e Muzeut - MAC. Vendndodhja: Niteroi / Rio de Janeiro
Seria e Muzeut – MAR. Vendndodhja: Rio de Zhaneiro
Seria e Muzeut - Soumaya. Vendndodhja: Mexico City
Seria e Muzeut, bazohet në fotografimin e arkitekturës së muzeve të rëndësishëm në mbarë botën, arkitektura e të cilëve është një pjesë e rëndësishme e peizazhit të qytetit, që shpesh i karakterizon edhe si një vepër përtej funksionit të tyre hapësinor. Seria synon gjithashtu të nxjerrë në pah atë që përndryshe mund të kalonte pa u vënë re nga syri i nxituar.
Linket e autorit:
Website:https://biaserranoni.com/
Instagram: https://www.instagram.com/biaserranonifotografia/
Autor: Dan Bucko
Shteti: SHBA
Titulli i serisë: "Exoskeleton"
Foto 1: "Kurbat dhe spiralet"
Foto 2: "Ndriçimi dhe reflektimet"
Foto 3: "Shtesat"
Foto 4: "Kënde të mprehta"
Vendi: Salla e Koncerteve Disney, Los Anxhelos, Kaliforni, SHBA
Përshkrimi: E larë në shkëlqimin e butë të dritës së reflektuar, Salla e Koncerteve Walt Disney ngrihet si një simfoni në çelik dhe xham. Forma e saj, një ndërthurje magjepsëse e këndeve dhe kthesave, ndihet e gatshme të shpërthejë në një kreshendo muzikore. Brenda përqafimit të tij të hijshëm dhe modern, meloditë fluturojnë, një dëshmi e bukurisë që rezonon si brenda ashtu edhe jashtë.
Linket e autorit:
Website http://buckocreative.com/
Autor: Dardan Vukaj
Shteti: Shqiperi
Titulli i serialit: "Vertikal"
Foto 1: Bruksel, Ndërtesa Quatuor, Architects Jaspers-Eyers.
Foto 2: Milano, Kulla Generali, Arkitekte Zaha Hadid
Foto 3: Milano, Bosco Verticale, arch Stefano Boeri
Foto 4: Milano, Regione Lombardia Tower, arch. Pei Cobb Freed & Partners
Përshkrimi: Një seri fotosh bardh e zi që theksojnë vertikalitetin e ndërtesave, duke nxjerrë në pah elemente të dizajnit si ritmi, dritëhija, kontrasti, tekstura e materialeve moderne, dizajni futuristik.
Linket e autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/dardanvukaj_archframes/
Autor: Josep Sánchez.
Shteti: Barcelona (Spanjë).
Titulli i serisë: "Qyteti i drejtësisë"
Vendi: Qyteti i Drejtësisë në Barcelonë dhe Hospitalet de Llobregat.
Përshkrimi: Qyteti i Drejtësisë është projekti më i madh dhe më kompleks i Planit të Infrastrukturës Gjyqësore, i realizuar nga Departamenti i Drejtësisë. Ai simbolizon vullnetin e Qeverisë për ta sjellë drejtësinë më pranë qytetarëve, duke e modernizuar dhe bërë më komode dhe më të aksesueshme.
Linket e autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/barcelonafotos/
Autor: Miles Astray
Shteti: Gjermani
Titulli: "Supersimetria"
Vendi: Paris, Francë
Përshkrimi: Biblioteka Francois-Mitterrand në Paris është një nga monumentet më pak të njohura të qytetit dhe pamja e saj moderne qëndron përballë arkitekturës tradicionale të qytetit. Ajo përbëhet nga katër ndërtesa që janë të gjitha në formë libri të hapur me dy anë (faqe) në një kënd 90 gradë. Ky kënd krijon një simetri në dukje të pafundme që është simbolik e natyrës futuriste të ndërtesës.
Linket e autorit:
Website: http://www.milesastray.com/
© Miles Astray, Supersymmetry
Autor: Rich Martin
Shteti: Zvicër
Titulli: "Shanghai Tower + SWFC"
Vendi: Shanghai, Kinë
Përshkrimi: Kulla e Shangait dhe Qendra Botërore Financiare e Shangait, ndërtesa e tretë dhe e dymbëdhjetë më e lartë në botë, qëndrojnë pranë njëra-tjetrës në rrethin Pudong të Shangait që dominojnë zonën. Fotografimi i këtyre veprave ultra-moderne të arkitekturës dhe inxhinierisë me kamera dhe filmat vintage ishte mënyra ime për të eksploruar kontrastin midis së ardhmes dhe së shkuarës. Këto dy imazhe janë shkrepur në filmin Ilford Delta 3200 duke përdorur një aparat fotografik Pentax 6x7. E zhvillova filmin në zhvilluesin Ilford DD-X, i rregulluar me fiksuesin Ilford Rapid. Nuk ka asnjë post-përpunim dixhital përveç heqjes së grimcave të pluhurit.
Linket e autorit:
Website: https://developerfluid.net
Autor: Stéphane Louis
Shteti: Franca
Titulli: “Ura e Rialtos”
Vendi: Venecia, 2020
Përshkrimi: Një imazh i një prej ndërtesave më të fotografuara, në një prej qyteteve më të fotografuara në botë, përmes një xhami.
Linket e autorit:
Website: www.stephanelouis.com
Facebook: www.facebook.com/slouisphotographe
© Stéphane Louis, RialtoBridge Venice 2020
Autor: Louise Muscat
Shteti: Maltë
Titulli: “Dëbora në qytet”
Vendi: Stokholm, Suedi
Përshkrimi: Dëbora bie në Museet Nordiska në qytetin e Stokholmit.
Linket e autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/louisemuscatphoto/
© Louise Muscat, Snowfall In The City
Autor: Mariano Pedalino
Shteti: Itali
Titulli: "Berlin Karl Marks Allee"
Vendi: Berlin
Përshkrimi: Fotografia është një ekspozim i dyfishtë i një ndërtese në Karl Marx Allee në Berlin. Karl Marx Allee karakterizohet nga ndërtesa të ndërtuara në vitet 1950, kryesisht që i përkasin rrymës së të ashtuquajturit klasicizëm socialist dhe të projektuara sipas modelit të qyteteve të mëdha të Bashkimit Sovjetik si Moska, Kievi, Stalingradi dhe Leningradi.
Linket e autorit:
Website: https://marianopedalino.com/
Instagram: https://marianopedalino.com/
© Mariano Pedalino, Berlin Karl Marx Allee
Autor: Helga Bahmer
Shteti: Gjermani
Titulli i serisë "Metabolizmi Berlin"
Përshkrimi: Metabolizmi - shndërrimi i substancave të huaja të organizmit në substanca që janë vendase të organizmit. Natyra shpërndahet në strukturat dhe ndërtesat e krijuara nga njeriu. Betoni, guri dhe sendet; njerëzit thithin ajrin e qyteteve. Fotografitë e mia kërkojnë një shprehje që përfaqëson luftën kundër autonomisë së natyrës, kontrollin dhe shfrytëzimin e saj. Seria është realizuar në prill 2024 në pjesë të ndryshme të Berlinit.
Linket e autorit:
Website: https://500px.com/p/peggy-perfect
Instagram: https://www.instagram.com/helga_be_punkt/
Autor: Zheltov Denis Yurievich
Shteti: Rusi
Titulli: "Dritaret"
Vendi: Rusia, Shën Petersburg
Përshkrimi: Një nga shtëpitë e ndërtesës së vjetër të qytetit të Shën Petersburg
Linket e autorit:
© Denis Zheltov, Windows
Autor: Natalia Liubinetska
Shteti: Kiev, Ukrainë
Titulli: "Lufta në Ukrainë 1, 2"
Vendi: Irpin, Ukrainë
Përshkrimi: Fotot janë bërë në Irpin, Ukrainë. Një raketë ruse goditi një ndërtesë banimi. Shtëpia tani është në gjendje të rënuar dhe e pabanueshme, nuk ka ujë dhe elektricitet, por disa familje vazhdojnë të jetojnë aty...
Linket e autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/liubinetska_photographer/
Autor: Benaissa Ilyes
Shteti: Algjeri
Titulli : “Hotel Oran”
Vendi: Oran, Algjeri
Përshkrimi i fotos: Një foto e një hoteli të papërfunduar që ndodhet në breg të detit të Oranit, Algjeri
Linket e autorit:
Instagram : https://www.instagram.com/benaissailyes/
Facebook : https://www.facebook.com/benaissailyes0/
© Benaissa Ilyes, Hotel Oran
Autor: Ruslan Hajizada
Shteti: Azerbajxhan
Titulli: "Objekt shumëkëndor"
Vendi: Stamboll, Turqi
Përshkrimi: Kjo foto është realizuar në territorin e xhamisë Jamlija në Stamboll, Turqi
© Ruslan Hajizada, Multangular Object
Autor: Nurlan Tahirli
Shteti: Azerbajxhan
Titulli: "Sommiar"
Vendi: Baku, Azerbajxhan
Përshkrimi: Skena të kujton një pasazh nga libri i James Lillis "A Walk in Dreams", ku ai përshkruan një burrë të rrethuar nga sipërfaqe të lëmuara dhe të bardha kudo. Atmosfera dhe ngjyra e skenës më kujtuan këtë - një burrë që ecën në ëndrrat e tij.
Linket e autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/nurlan_tahirli/
© Nurlan Tahirli, Sommiar
Autor: Dimitris Lapousis
Shteti: Greqi
Titulli: “Athinë”
Vendi: Athinë, Greqi
Përshkrimi: Parlamenti grek si një planet i vogël.
Linket e autorit:
Instagram https://www.instagram.com/dlapousis/
© Dimitris Lapousis, Athens
Autor: Pantaleo Musarò
Shteti: Itali
Titulli: "Lartësia binjake"
Vendi: Bolonja
Përshkrimi: Fotoja e bërë në qytetin e Bolonjës është në të vërtetë një monument, por ndërsa po fotografoja më ktheu në memorie strukturën e dy rrokaqiejve identikë të pasqyruar, por në të njëjtën kohë shkova me kujtime në kullat binjake. Ndaj i dhashë imazhit atë pamjen fantazmë tipike të kujtimit të ngjarjeve të dhimbshme, që kam për shumë qytete me lagje popullore urbanizimi.
Linket e autorit:
Website: https://www.pantaleomusaro.com
Instagram: https://www.instagram.com/pantaleomusaro
© Pantaleo Musarò, Twin elevation
Autor: Tommaso Stefanori
Shteti: Italia
Vendi: Roma
Titulli i serisë: ''E.U.R.''
Përshkrimi: Kjo seri fotografie është shkrepur në E.U.R., Distrikti i Romës, Itali, një nga më ikonat arkitekturore në qytet. Qëllimi i fotografisë është të nënvizojë lojën e dritave dhe hijeve që këto ndërtesa mund të ofrojnë dhe gjithashtu frymëzimin e tyre për arkitekturën e vjetër të Perandorisë Romake.
Linket e autorit:
Website: https://tstefanori.wixsite.com/tommasostefanori
Instagram: https://www.instagram.com/tommaso_stefanori/
KATEGORITË E TJERA
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-te
KATEGORIA NJERËZIT
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-te
KATEGORIA NJERËZIT
Autor: Andrii Bulavka
Shteti: Franca
Titulli i fotove: “Kërcim me Shpirtrat”, “Dublinët”, “Viti i Dragoit”.
Përshkrimi: Seria fotografike "Dancing with the Spirits" (2023) nga udhëtimi im në Michoacán, Meksikë, gjatë festës së Ditës së të Vdekurve eksploron qëndrueshmërinë e traditave lokale në nderimin e paraardhësve.
Seria fotografike "Dubliners" (2024), i quajtur sipas romanit të figurës letrare irlandeze James Joyce, nxjerr në pah skena të jetës në rrugë si të banorëve ashtu edhe të vizitorëve të kryeqytetit irlandez, teksa kërkoj të përgjigjem pyetjes se çfarë e bën Dublinin "qytetin tim" për Dublinët.
Seria fotografike "The Year of Dragon" (2024) dokumenton udhëtimin tim në Shangai gjatë festimit të Vitit të Ri Kinez, ose Festivalit të Pranverës. Nëpërmjet kësaj serie, unë synoj të gjurmoj vizualisht evolucionin kulturor dhe shoqëror të këtij qyteti të madh kinez nga skenat tradicionale që pata fatin të dëshmoja gjatë festivalit deri në realitetet moderne të popullit kinez, të kompletuara me rrokaqiejt dhe teknologjitë.
Linke të autorit:
Autor: Jean-Luc Feixa,
Shteti: Belgjikë,
Titulli: “Hexie Hao”
Vendi: Kina, Pekini dhe Shangai
Këto foto janë pjesë e serisë Hexie Hao. Projekti i realizuar në disa qytete të Kinës në 2018.
Linke të autorit:
Website: https://jlfeixa.bigcartel.com
Instagram: https://www.instagram.com/jlfeixa/
Autor: Jason Au
Shteti: Hong Kong
Foto 1: “Distancimi social”. Një të dielë gjatë pandemisë Covid-19, banorët e Hong Kongut të mbledhur në një atrium të qendrës tregtare. Për të luftuar Covid-19, qeveria e Hong Kongut ka zbatuar me ligj që të ndalojë grumbullimet në grup të më shumë se katër personave në vende publike. Çdo grup njerëzish ruan një 'distancë sociale' minimale 1.5 metër nga një grup tjetër njerëzish, ndërkohe një roje zbaton rregullin e distancimit social.
Foto 2: "Vetmia". Ndërsa bie mbrëmja, një figurë e vetmuar ulet në një stol, i larë në shkëlqimin e ndriçimit artificial. Mbi të, hapësira e madhe boshe duket se flet për izolimin dhe shkëputjen që shumë ndiejnë në botën moderne. Peizazhi urban që na rrethon është produkt i krijimit tonë - dhe megjithatë, ndërsa i nënshtrohemi joshjes së tij, nuk mund të mos ndiejmë një ndjenjë vetmie dhe shkëputjeje.
Foto 3: “Vizioni i tunelit”. Ndërsa shëtis nëpër korridorin e kësaj ndërtese të mrekullueshme në Hong Kong, e gjej veten të mahnitur nga ndërveprimi i dritës mbi kolonat, e cila derdhet në dyshemenë me teksturë, duke krijuar një efekt mahnitës si tunel. Papritur, një fëmijë me skuter rrëshqet pranë dhe unë vendos me kujdes aparatin për të kapur këtë moment të shkurtër.
Foto 4: “Platforma e punës”. Në qytetin e zhurmshëm të Hong Kongut, është e zakonshme të shohësh platforma të pezullta të punës që ngjiten në lartësitë e rrokaqiejve të lartë. Këto platforma shërbejnë si vende pune të përkohshme për punëtorët e guximshëm që pastrojnë dhe mirëmbajnë me zell muret e jashtme të këtyre ndërtesave mbresëlënëse.
Foto 5: "Kryqëzimi i kutive". I marrë nga një mbikalim në qendër të qytetit gjatë natës, një person kalon duke nxituar kryqëzimin me kuti, në dukje i patrazuar nga trafiku. Edhe kur është në lëvizje, personi është i përfshirë në një bisedë telefonike.
vendi: Hong Kong
Linke të autorit:
Website: https://jasonaucs.com
Instagram: https://www.instagram.com/jasonaucs/
Autor: Natia Tetiashvili
Shteti: Gjeorgji
Vendi: Nju Jork, Shtetet e Bashkuara
Titulli i serisë: "Turbulltë"
Përshkrimi: Seria përmban autoportrete në vende të ndryshme të qytetit të Nju Jorkut. Fotografitë janë të paqarta qëllimisht për të theksuar ndjenjën e luftës mes zhurmës dhe konfuzionit dërrmues. Fytyra e paqartë në çdo fotografi shërben si një metaforë për linjat e paqarta midis vetes dhe mjedisit, individuale dhe kolektive, dhe kaosit të brendshëm dhe të jashtëm që përjeton njeriu në një mjedis kaq dinamik dhe kërkues. Nëpërmjet këtij projekti, artisti shpreson të ndezë një dialog për shëndetin mendor, zbulimin e vetvetes dhe përvojën njerëzore nëpër pasiguritë e jetës. Duke ndarë këtë rrëfim vizual introspektiv, ata synojnë të frymëzojnë ndjeshmëri, mirëkuptim dhe biseda kuptimplota rreth kompleksitetit të psikikës njerëzore dhe kërkimit universal për qëllimin dhe paqen e brendshme mes zhurmës dhe konfuzionit të jetës moderne."
Linke të autorit:
Website: https://www.teteshka.org/
Instagram: https://www.instagram.com/teteshka__/
Autor: Liana Darenskaya.
Shteti: Moskë, Rusi.
Titulli: “Ankthi në qytetin e madh” “Në qendër të qytetit” “Ëndrrat e kapitalit” “Piramida financiare” “Ku jam unë”
Vendi: Moskë
Përshkrimi: Fotot janë bërë në Moskë, në qendër të qytetit dhe në një zonë pak të largët, i ashtuquajturi rajon i fjetur i qytetit. Kam përdorur teknikën e kolazhit dixhital për të dhënë impresionin dhe gjendjen shpirtërore.
Linke të autorit:
Website: https://lianadarenskaya.ru
Instagram: https://www.instagram.com/lianadarenskaya/
Autor: Yudai Yoshikawa
Shteti: Japoni
Titulli: "Një fantazmë në Paris"
Vendi: Paris
Përshkrimi: Koha me shi, e ftohtë, dëshpëruese por relaksuese në Paris
Linke të autorit:
Autor: Maksym Romenskyi
Shteti: Ukraina (banim Portugali)
Titulli: “Festa”
Vendi: Portugali
Përshkrimi i projektit: Festa është një ditë pushimi në portugalisht. Njerëzit janë të uritur për festa. Dhe sa më e frikshme të jetë bota përreth tyre, aq më shumë njerëz duan të festojnë. Ata hanë sikur të ishte hera e fundit, pinë sikur të ishte hera e fundit dhe qeshin. Por ndonjëherë aty ku ka shumë të qeshura, ka shumë frikë. Ky projekt fokusohet në imazhet vizuale të pasigurisë dhe frikës që shfaqen gjatë festimeve.
Linke të autorit:
Website: https://maksymromenskyi.com
Autor: Donal Husni
Shteti: Indonezi
Titulli: “Xhakarta, qyteti i përmbytur”
Vendi: Xhakarta e Veriut
Përshkrimi: Kjo seri është nga Xhakarta e Veriut që ka probleme me nivelin e detit që rritet më i lartë se toka, duke shkaktuar që shtëpitë të përmbyten me ujë të detit, sa herë që ndodhin muson.
Linke të autorit:
http://www.donalhusni.photoshelter.com
Instagram: https://www.instagram.com/donalhusni/
Autor: Muhammad Saidul Islam
Shteti: Bangladesh
Titulli: "Punëtorë ditorë në Bangladesh"
Vendi: Daudkandi Comilla Bangladesh
Përshkrimi: Punëtorët ditorë të Bangladeshit punojnë pa u lodhur, duke transportuar rërë të kuqe për ndërtim nga i gjithë vendi, duke fituar 300-500 BDT në ditë. Burra dhe gra bëjnë pushime për ushqim dhe pushim gjatë ditës së tyre të punës, e cila zakonisht përfundon rreth orës 17:00.
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/muhammad.photo/
© Muhammad Saidul, Daily workers in Bangladesh
Autor: Tatiana Varfolomeeva
Shteti: Rusi
Titulli: "Barazia"
Vendi: Hong Kong
Përshkrimi: Kjo foto është bërë në Hong Kong në qytetin Harbor ku ndodhen të gjitha dyqanet e famshme.
Linke të autorit:
© Tatiana Varfolomeeva, Equality
Autor: Mario Gustavo Fiorucci
Shteti: Argjentina
Titulli: “Hije për tre”
Vendi: Buenos Aires, Argjentinë.
Përshkrimi: Drita e mbrëmjes filtroi nëpër një rrugë dhe krijoi këtë lojë hijesh për të krijuar këtë imazh.
Linke të autorit:
© Mario Gustavo Fiorucci, Shadows for three
Autor: Mary Crnkovic Pilas
Shteti: Kroaci
Titulli: "Zog i rinisë"
Vendi: Kroaci
Përshkrimi: Kjo foto është bërë ndërsa isha me pushime në Bol, Kroaci. Një ditë, duke shkuar në shtëpi nga plazhi, kalova pranë një parku që e kam kaluar të paktën njëqind herë. Këtë herë, për kënaqësinë time, vura re një vajzë të vogël me një fustan të bardhë me kaçurrela bionde që lëkundet në lisharse dhe pranë saj, hijen e saj.
Linke të autorit:
Website: https://themarvelsofdailylife.com
Instagram: https://www.instagram.com/the.marvels.of.daily.life/
Mary Crnkovic Pilas, Sweet Bird of Youth
Autor: Luca Morgantini
Shteti: Itali
Titulli: "Lëkundje urbane"
Vendi Shtutgart
Linke të autorit:
Website: www.lucamorgantini.com
© Luca Morgantini, The Urban Swing
© George Digalakis, The Phone call
Autor: George Digalakis
Shteti: Greqi
Titulli: "Telefonata"
Vendi: Selanik, Greqi
Përshkrimi: Një çiklist, duke folur me telefonin e tij, përballë skulpturës së famshme “Cadra” në breg të detit të qytetit të Selanikut.
Linke të autorit:
Website: https://www.digalakisphotography.com/
Facebook: https://www.facebook.com/GeorgeDigalakisPhotography/
Autor: Stefan Doynov
Shteti: Bullgari
Titulli: "Ndriçimi i qiellit"
Vendi: Sofje, Stadiumi 'Vasil Levski' hyrja e stacionit të metrosë
Përshkrimi: Fotoja tregon një person që hyn në stacionin e metrosë, i cili ndriçohet nga dy dritare të stacionit në formë disku fluturues.
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/doynov.raw/
© Stefan Doynov, Skylight
Autor Liliya Zhilina
Shteti: Rusi
Titulli i serisë: "I heshtur"
Vendi: Rusia
Përshkrimi: Ndjenja është një ndjesi që ne e përjetojmë me një prekje: fizike dhe shpirtërore. Si artist pamor, nuk e shoh vetëm këtë botë; E ndjej. Unë krijoj kujtime përmes lidhjes emocionale me gjithçka që më rrethon. Këto momente intime i rrëfej në fotografi përmes metaforave dhe simboleve, duke treguar histori në ndjenja. Unë eksploroj kompleksitetin e emocioneve njerëzore dhe se si ndikon ai në opinionin që krijojmë për veten tonë. Me veprat e mia shpresoj t'i angazhoj shikuesit në një bisedë të heshtur me veten e tyre, gjatë së cilës ata do ta pranojnë veten ashtu siç janë, me gjithçka që ndjejnë.
Liliya Zhilina, artiste vizuale, e specializuar në fotografinë e modës dhe filmin. Në veprat e saj, Liliya eksploron pyetje rreth identitetit, vetëpranimit dhe kompleksitetit të emocioneve njerëzore. Filozofinë e saj artistike ajo e përshkruan si "ndjenja në heshtje". Nëpërmjet veprave të saj Liliya angazhohet me një audiencë dhe zgjon ndërgjegjen e njeriut duke mos përdorur fjalë, por ndjenja që vijnë me kujtime dhe momente të jetës gjysmë të harruara.
Linke të autorit:
Website: http://iammeellz.tilda.ws
Instagram: https://www.instagram.com/iammeellz/
KATEGORI TË TJERA
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-të
KATEGORIA VENDET
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-të
KATEGORIA VENDET
Autor: Yurii Naumovych
Shteti: Ukrainë
Titulli i serisë: "Paralele"
Vendi: Kiev, Ukrainë
Përshkrimi: Projekti im është një paraqitje vizuale e aspekteve të ndryshme të jetës njerëzore, emocioneve dhe përvojave. Fotografia bardhë e zi thekson kontrastin, dramën ose abstraksionin në imazhe. Secili diptik ka temën ose idenë e tij, por së bashku, ata krijojnë lidhje, duke eksploruar kontrastet, ekuilibrin, kalimin e kohës dhe pasqyrojnë gjendjet e brendshme ose aspektet sociale të jetës.
Linke të autorit:
Instagram:https://www.instagram.com/naumovych
Autor: Polovnikova Valentina
Shteti: Rusia
Titulli: "Haiku”
Përshkrimi: Nga cikli vjeshtë-dimër.
Linke të autorit:
Website: https://vpolovnikova.ru
© Polovnikova Valentina, Haiku
Autor: Eszter Ozsváth
Shteti: Hungari
Titulli i Serisë: “Perchè piangi, Roma?”
Vendi: Romë, Itali
Përshkrimi: Edhe pse "Perchè piangi, Roma?" figurativisht do të thotë "Pse po qan, Romë?", fjala "piangere" gjithashtu i referohet shiut. Seria eksploron ndodhinë e çuditshme të Romës, një qytet me një shpirt të përjetshëm, që duket i lagësht dhe i zymtë bardh e zi - edhe pasi retë janë zhdukur të gjitha.
Linke të autorit:
Autor: Mikhaylova Raisa
Shteti: Rusia
Titulli i serisë "Përshtypje në Paris"
Përshkrimi: "Nuk ka asnjë fund në Paris"- fotot janë bërë në modalitetin e shumë-ekspozimit gjatë udhëtimit tim në Paris në 2015.
Linke të autorit:
Website: https://raisamikhaylova.com/paris
Autor: Carolina Carmini
Shteti: Brazil
Titulli: “Gjurmë”
Place: São Paulo
Përshkrimi: Kjo seri eksploron zbrazëtinë në rrugët e qytetit të São Paulo, të cilat janë plot me njerëz çdo ditë që mbushin hapësirat urbane. Çfarë mbetet kur nuk ka më jetë njerëzore në rrugë? Nëse të gjithë do të zhdukeshim papritur, çfarë do të thoshin dëshmitë e qytetit për ne? Ndërtesat tona të vjetra janë në kontrast me arkitekturën bashkëkohore, rrugët, shtigjet tona, mbeturinat, objektet, tabelat, gjithçka që përbën një qytet. Çfarë historie do të tregonit për ne? Çfarë do të thoshte ky qytet i zbrazët se si e ndërtuam, si e përjetojmë, e pushtojmë, si e banojmë. Reflektoni për trashëgiminë tonë, për të rimenduar të tashmen tonë. Të gjitha fotografitë në këtë seri janë bërë në film 35 mm.
Linke të autorit:
Website: https://carminicarolina.myportfolio.com
Instagram: https://www.instagram.com/caos.analogico/
Autor: Maria Isabel Moreira
Shteti: Portugali
Titulli i serisë: "Porto"
Vendi: Porto, Portugali
Përshkrimi: Pjesa e vjetër e qytetit, vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s që nga viti 1996.
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/misgm1/
Autor: Ilija Stanusic
Shteti: Kroaci
Titulli: "Qyteti i vjetër"
Vendi: Šibenik,Trogir, Pirovac
Përshkrimi: Shumica e qyteteve në Dalmaci kanë ruajtur qendrat e vjetra të qyteteve me rrugë të ngushta. Shtëpitë janë të ndërtuara me gurë dhe të ngjeshur, gjë që i mbron nga vapa e verës dhe nga erërat e forta.
Linke të autorit:
Website: https://www.stanusic.com
Autor: Igal Stulbach
Shteti: Izrael
Titulli i serisë: "Tel Aviv i Jugut"
Përshkrimi: Vende në jug të qytetit që është pjesa më e varfër e Tel Avivit
Linke të autorit:
Website: https://stulbach.com/#ms-1
Autor: Eigil Eliassen
Shteti: Norvegji
Titulli: "Luz"
Vendi: Kartagjena, Spanjë
Përshkrimi: Kisha "La Iglesia De Santa María De Gracia" në Kartagjenë, Spanjë. Një kryq i ndritshëm në fasadën e kishës është formuar nga hija e dy ndërtesave përballë.
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/eigilelias/
© Eigil Eliassen, Luz
Autor: Pekka Lietepohja
Shteti: Finlandë
Titulli: "Rruga kryesore"
Vendi: Finlandë
Përshkrimi: Një rrugë e një qyteti turistik të braktisur. Foto analoge me kamerë me format të madh në film.
Bio: Unë jam një profesor në pension nga Universiteti i Shkencave të Aplikuara. Kam dhënë mësim inxhinieri pyjore në Universitetin e Shkencave të Aplikuara Seinäjoki. Lëndët e mia kryesore ishin lidershipi, sjellja organizative, sociologjia dhe filozofia mjedisore. Bërja e fotografive është hobi im i preferuar. Specialitetet e mia fotografike janë fotografia filmike në format të madh, të mesëm dhe madhësi 35 mm. Një nga specialitetet e mia të preferuara janë kimikatet dhe metodat alternative. Unë bëj ndonjëherë foto me pinhole. Ndonjëherë i zhvilloj filmat e mi me një zhvillues birre, zhvillues kafeje ose zhvillues të përqendrimit të gjetheve të thuprës.Synimet e mia estetike janë minimalizmi, bardh e zi dhe shprehje abstrakte të jetës dhe forma të peizazheve dhe jetës njerëzore.
Linke të autorit:
© Pekka Lietepohja, Main Street
Autor: Anamaria Prelipcean
Shteti: Rumani
Titulli: "Fantazmat e pemëve"
Vendi: Cernavoda, Rumani
Përshkrimi: Gjatë një shëtitje fotografike në Cernavoda, një qytet i vogël në Rumani, bëra këtë foto. Ato pemë ishin si fantazma dhe ndërtesat dukeshin të shkreta. Ishte një atmosferë surrealiste për mua.
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/anne_de_beauvoir
© Anamaria Prelipcean, Ghosts of the trees
Autor: Zhengyi Wang
Shteti: Franca
Titulli: "Gurët e qytetit"
Vendi: Singapor
Përshkrimi: Kjo foto tregon një grup gurësh në një livadh me horizontin e qytetit në sfond. Forma e ashpër natyrore e gurëve bën kontrast me ndërtesat e mprehta moderne pas tyre. Është një kujtesë se si natyra dhe jeta e qytetit janë të ndara dhe të ndërlidhura njëkohësisht.
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/ishan.wong/
© Zhengyi Wang, Stones of the City
© Flori Nepravishta, Nature and Industry
Autor: Florian Nepravishta
Shteti: Shqiperi
Titulli: "Kontrasti i natyrës dhe industrisë"
Vendi: Vlorë, Shqipëri
Përshkrimi: Kjo fotografi bardhë e zi kap një kontrast të fortë midis botës natyrore dhe asaj industriale. Në plan të parë, një pemë e madhe, qëndron dukshëm, me degët e saj që shtrihen drejt qiellit. Detajet dhe teksturat e ndërlikuara të pemës theksohen nga paleta monokrome, duke theksuar bukurinë e saj të ashpër. Në sfond, ngrihet një strukturë industriale, linjat dhe format e saj moderne janë në kontrast të fortë me format organike të pemës. Skena është vendosur në një plazh me rërë, me drurë dhe barëra të shpërndarë që shtojnë elementet natyrore. Kompozimi ngjall një ndjenjë ekuilibri dhe tensioni midis pranisë së qëndrueshme të natyrës dhe ndikimit cënues të industrisë.
Linke të autorit:
Autor: Vasily Solodyankin.
Shteti: Rusia
Title: “Life in the city”
Vendi: Paphos, Qipro 2024.
Linke të autorit:
Website: https://vasolo.ru
Instagram: https://www.instagram.com/vasolo/
© Vasily Solodyankin, Life in the city
Autor: Guanhua Yao
Shteti: Kinë
Titulli: "Gropëza"
Vendi: Detroit, SHBA
Përshkrimi: Foto abstrakte që eksploron marrëdhëniet midis natyrës dhe qytetit. Tradicionalisht, unë përfytyroj pemët dhe valët e ujit së bashku në harmoni, por tani valëzimet e pemëve janë zëvendësuar nga valët e formuara nga muret.
Linke të autorit:
Website: https://guanhuayao.online/
© Guanhua Yao, Dimple
Autor: Denis Galitsyn
Vendi: Rusia (por nuk kam jetuar atje për gati 2 vjet)
Seria "Drita dhe Errësira"
Vendi: Stamboll 2022
Përshkrimi: Fotografia tregon kryesisht gjeometrinë e dritës, hijeve dhe objekteve që dalin errësira në dritë.
Linke të autorit:
Website: https://www.behance.net/denisgalitsyn
Instagram: https://www.instagram.com/eendmow/
© Denis Galitsyn, Stairway
Autor: Joaquín Pastor Genzor
Shteti: Spanjë
Titulli: "Kufizimi"
Vendi: Zaragoza, Spanjë
Përshkrimi: Një polic ecën drejt ndërtesës së gjykatës. Ai u fotografua në një ditë dimri me diell, duke përdorur reflektimin e dritareve të një ndërtese moderne ngjitur për të kompozuar skenën.
Linke të autorit:
Website: https://joakkin.com
https://www.behance.net/joakkin
Instagram: https://www.instagram.com/joakkin_street/
© Pastor Genzor Joaquín, Limitado
Autor: Amirhossein Yousefi Keysari
Shteti: Irani
Titulli: “Sanandaj”
Vendi: Abidar, Sanandaj, Iran
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/mr_keysari/
© Amirhossein Yousefi Keysari, Sanandaj
Autor: Ata Mohammad Adnan
Shteti: Bangladesh
Titulli: "Dëshmitari"
Vendi: Paris
Përshkrimi: Një pamje interesante e kullës ikonike Eifel.
Linke të autorit:
Website: https://www.atamadnan.com
Instagram: https://www.instagram.com/ata.m.adnan/
© Ata Adnan, The Witness
© Josip Miskovic, Birds and butterfly
Autor: Josip Miskovic
Shteti: Itali
Titulli: "Zogjtë dhe flutura"
Vendi: Arezzo, Itali
Përshkrimi: Fotografia e qiellit mbi Arezzo (Toskanë).
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/josip_miskovic/
Autor: Samanta Krivec
Shteti: Slloveni
Titulli: "Lojë me hijet"
Vendndodhja: Sveti Križ Začretje, Kroaci
Përshkrimi: Pjesë e qendrës moderne tregtare në Kroaci. Në një ditë me diell, ju mund të luani me hijet, pothuajse harroni se keni ardhur për të bërë pazar.
Linke të autorit:
Instagram: https://samantakrivec.webnode.page
© Samanta Krivec, Shadow play
Autor: Seyed Ali Hosseini Far
Shteti: Irani
Titulli: "Linja Zebre"
Vendndodhja: Qyteti Sabzevar, Provinca Razavi Khorasan, Iran
Përshkrimi: Një vajzë me vija bardh e zi që kalon një rrugë me një murale në formë zebre.
Linke të autorit:
Website: https://www.photocrowd.com/photographer-community/358620/
Instagram: https://www.instagram.com/hoseinifar.bnw/
© Seyed Ali Hosseini Far, Zebra Lines
Autor: Yevhen Samuchenko
Shteti: Ukrainë
Titulli: "Dritarja e festës"
Vendi: Shanghai, Kinë
Linke të autorit:
Instagram: https://www.instagram.com/qliebin/
Yevhen Samuchenko, Window to the party
Autor: Amanda Lopes
Shteti: Brazil
Titulli i serisë: "Përendimi i diellit në jetën e përditshme"
Titulli 1: "Udhëtimi në perëndim të diellit"
Vendi: Taubaté, PS - Brazil. Fotografia tregon përzierjen e përditshmërisë me bukurinë natyrore të qiellit të mbrëmjes. Duke përfaqësuar harmoninë midis peizazhit urban dhe momentit të qetë të një dielli që perëndon.
Titulli 2: "Muzgu elektrik"
Vendi: São José dos Campos, PS - Brazil. Brenda një përzierje magjepsëse dritash kundrejt elementëve urbanë. Fotografia parfaqëson bukurinë në rrëmujën e jetës urbane.
Titulli 3: "Rrezatimi Urban"
Vendi: Taubaté, PS - Brazil. Fotografia paraqet një peizazh qyteti që bëhet pjesë e udhëtimit tim të përditshëm, ku përpiqem të përfaqësoj kontrastin e perëndimit të diellit ndaj jetës normale të përditshme.
Linke të autorit:
KATEGORI TË TJERA
Ekspozitë Fotografike QYTETI NË VERË (Edicioni i 6-të)
KATEGORIA E SERIVE FOTOGRAFIKE
“QYTETI NË VERË” Ekspozita e Fotografisë Online edicioni i 6-të
KATEGORIA E SERIVE FOTOGRAFIKE
Autor: Słavek Pytraczyk
Shteti: Kanada
Titulli 1: Arat e oborrit të shtëpisë
Titulli 2: Në gjembaçkat
Titulli 3: Qielli i Verës
Titulli 4: Stinë të përkohshme
Vendi: Saskatchewan, Kanada
Përshkrimi: Katër imazhe, pjesë e një serie fotografie. Çdo foto është shkrepur në film 35 mm duke përdorur teknikën e ekspozimit të shumëfishtë. Gjatë këtij sesioni, u përpoqa të kap një stinë në gjendje ndryshimi. Të gjitha stinët janë të përkohshme, ato vijnë e shkojnë me kohën. Duke ecur në rrugët e një qyteti të vogël, ku tani jetojnë prindërit e mi në Saskatchewan, Kanada, u përpoqa të mos kap skenën, por idenë e saj në tërësi. Duke përdorur jashtë fokusin dhe ekspozime të shumta, unë shpresoj të kap një imazh që jep ndjenjën e kohës.
Website: www.slavekpytraczyk.com
Instagram: https://www.instagram.com/slavek_pytraczyk/
Autor: Polina Schneider
Shteti: Gjermani
Titulli: Bench, Mensch
Vendi: Hannover, Germany
Përshkrimi: Kjo seri fotografike është bërë gjatë periudhës së parë të bllokimit të Corona në Hanover, midis marsit dhe qershorit 2020. Gjatë kësaj kohe, shpesh shikoja nga dritarja e dhomës stolin përballë rrugës i cili u shndërrua në një qendër të jetës shoqërore të lagjes ime: Miq, të njohur, të sapodashuruar, prindër me fëmijë, fëmijë pa prindër - të gjithë takoheshin në këtë stol dhe kalonin atje disa çaste të shkurtra, ose ndonjëherë edhe një mbrëmje të tërë; të ulesh, të flasësh, të ecësh, të lësh poshtë sendet ushqimore, të luash, ose thjesht të rrish për të lexuar, pirë duhan ose pije.
Megjithatë, në qershor 2020, stoli u çmontua për shkak të punimeve në rrugë.
Instagram: https://www.instagram.com/polisnaps/
Autor: Erdem Cerit
Shteti: Holandë.
Titulli i serisë ''Të gjithë e shijojnë diellin sipas mënyrës së tyre''.
Foto 1: ''Një pushim i shkurtër'', Poloni
Foto 2: ''Midis shkurreve'' Holanda
Foto 3: "Murgeshat" Poloni
Foto 4: ''Dielli sjell lumturi'' Gjermani
Website: www.erdemcerit.com
Autor: Andrew Hendrick
Shteti: SHBA
Titulli i serisë: Lufto të nxehtin
Vendi: New York City
Përshkrimi: E marrë në vende të ndryshme në qytet, kjo seri përshkruan njujorkezët që përpiqen të gjejnë strehim nga nxehtësia.
Instagram: https://www.instagram.com/scenebydrew/
Autor: Ana Maria Prelipcean
Shteti: Rumani.
Titulli: Kuba
Përshkrimi: Gjatë viteve të fundit kam udhëtuar duke u përpjekur të kap atmosferën e qyteteve të ndryshme në botë. E dua Kubën për ngjyrat dhe teksturat e saj dhe çdo foto ka për qëllim të transmetojë emocionet që ndjeva në atë vend, duke parë njerëzit dhe duke nuhatur qytetet.
Instagram: https://www.instagram.com/anne_de_beauvoir/
Autor: Nurlan Tahirli
Shteti: Azerbajxhan
Titulli i serisë: Qytet i padukshëm
Website: http://www.tahirli.net
Instagram: https://www.instagram.com/nurlan_tahirli/
Autor: Trever Tachis
Shteti: Kaliforni SHBA
Titulli i serisë: Peisazhet e qytetit
Vendi: San Francisko
Website: www.trevertachisphotography.com
Autor: Darnia Hobson
Shteti: Zelanda e Re
Titulli: “Seria zinxhir”
Vendi: Christchurch, Zelanda e Re
Përshkrimi: Zinxhiri është një seri imazhesh të arkitekturës me ekspozim të dyfishtë, të marra në një shëtitje në qytet. Lëvizja i bën jehonë erërave të forta të verës dhe lëvizjes nëpër rrugë. Kam marrë në konsideratë hapësirat përreth ndërtesave, në vend që të fokusohesha në vetë strukturat duke përdorur dritën e disponueshme për të modeluar imazhet.
Instagram. https://www.instagram.com/darnia.hobson/
Autor: Andi Papastefani
Shteti: Shqiperi
Përshkrimi: Andi Papastefani është arkitekt dhe skicues urban. Është autor i "Tirana -100 vjet kryeqytet" dhe "Në Berat - duke endur dhe skicuar". Për këtë ekspozitë, e kam pyetur Andin se si e përdor fotografinë në procesin e tij krijues të skicimit urban.
“Vizatimi dhe fotografia kanë ngjashmëri dhe gjithashtu dallime. Emri i Fotografisë - vizatim me dritë - bën të qartë ngjashmëritë midis dy arteve që përdorin madje të njëjtat rregulla kompozimi. Të dyja janë të rëndësishme për qëllime regjistrimi. Dallimi qëndronte në moshën e këtyre arteve; Vizatimi është pothuajse i vjetër sa njerëzimi, përkundrazi, Fotografia është vetëm rreth 150 vjet e vjetër. Për mua fotografia është impulsive, përkundrazi Vizatimi është meditues. Fotografia për mua e përfaqëson objektin me besnikëri dhe ndershmëri, përkundrazi, vizatimi është më subjektiv, mund të shpreh atë që mendoj se është thelbi i objektit dhe mund të lë pjesë të papërfunduara apo edhe të nxjerra. Kur duhet të angazhoheni në të dyja, është e rëndësishme të vlerësoni se cili nga këto arte mund ta përfaqësojë më mirë objektin, ose cili e jep idenë e kompozimit më të qartë për audiencën. Në fund të dyja tregojnë shpirtin e artistit.”
Titulli 1: “Lin”, Shqipëri
Titulli 2: “Gjirokastra”, Shqipëri
Autor: Nicolas Vazquez Reyes
Shteti: SHBA
Titulli i serisë: "Qyteti i Yjeve"
Kjo seri përmban 4 polaroidë të marra nga kamera ime SX-70 që dokumenton udhëtimin tim në Los Anxhelos, Kaliforni.
Foto 1: "Ndarja e perëndimit të diellit" përshkruan natën tonë të fundit në Bregun Perëndimor dhe me perëndimin e shpejtë të diellit, të gjithë nxorrën kamerat e tyre për të kapur momentin.
Foto 2: "Dielli i Kalifornisë" ju mund të shihni dritën verbuese që ndriçon detin dhe qiellin, duke krijuar një gamë të gjerë ngjyrash të ngrohta dhe të ftohta.
Foto 3: "Lulet e Kuqe" përmban një pamje të bukur të një shtrati lulesh të kuqe që mbështetet në rrëzë të shkëmbit, dielli shkëlqen në mënyrë të përsosur.
Foto 4: "Peizazhi i Qytetit" na zbulon përmasat dhe arkitekturën e qendrës së qytetit LA, të gjitha në një rrjet perfekt dhe simetrik, por ende plot jetë dhe dritë, njësoj si banorët e tij.
Instagram: https://www.instagram.com/nicosphotosss/
Autor: George Dodd
Shteti: SHBA
Titulli: Horizonti Veriperëndimor, Fillimi dhe Fundi
Vendi: Siatëll
Përshkrimi: horizonti i Seattle, Uashington në qershor dhe gusht (të marra me një Autel Evo II Pro)
Instagram: https://beauimages.myportfolio.com/
Autor: Nefeli Charvalia
Shteti: Greqi
Titulli 1: Shtëpia blu
Vendi: Athinë në 2021.
Përshkrimi: Sapo pashë këtë shtëpi të vjetër, u preka nga harmonia e ngjyrave dhe ndriçimi në këtë peizazh.
Titulli 2: Shtëpia e Bardhë
Vendi: Pire 2021
Përshkrimi: Thjesht një shtëpi e vogël e vjetër, e braktisur dhe e harruar, ndoshta e injoruar nga njerëzit që kalojnë pranë saj. Megjithatë më ra në sy sepse ka diçka që vjen nga një kohë krejt tjetër, diçka krejtësisht e panjohur për mua.
Titulli 3: Alimos, Athinë
Vendi: Alimos, Athinë 2020
Përshkrimi: Shtëpia e braktisur e një shpëtimtari deti. Ngjyra e saj e kuqe e ndryshkur krijon një kontrast së bashku me ngjyrën e ngrohtë të rërës dhe tonet e ftohta blu të detit.
Instagram: https://www.instagram.com/nefeli_charvalia/
Autor: Mayank Makhija
Shteti: India
Titulli 1: Malet që digjen
Vendi: Nju Delhi, Indi
Përshkrimi: Një burrë kërkon lëndë të riciklueshme ndërsa tymi del nga një grumbull plehrash i djegur në një nga vendet më të mëdha të deponive, Bhalswa, në periferi të Nju Delhi, Indi, më 5 qershor 2022. Grumbuj mbeturinash të patrajtuara, shoqëruar me temperatura në rritje, çojnë në emetime të tepërta të metanit nga këto deponi, duke rezultuar shpesh në flakë. Zjarret e shpeshta që shpërthejnë në vend janë një kërcënim për dhjetëra mijëra njerëz që jetojnë pranë landfillit. Mbetjet që marrin flakë çlirojnë oksid azoti dhe dioksid karboni, të cilat shkaktojnë sëmundje të frymëmarrjes për njerëzit.
Titulli 2: Shenjat e Ndryshimeve Klimatike
Vendi: Nju Delhi, Indi
Përshkrimi: Djemtë ecin nëpër një shtrat lumi pjesërisht të thatë në Yamuna pasi kanë kërkuar materiale të riciklueshme në një ditë të nxehtë vere në Nju Delhi, Indi, më 30 prill 2022. Lumi Yamuna është dega më e gjatë e Ganga në Indi dhe uji i tij është përdoret për një sërë aktivitetesh si vaditje, pije, industri, larje, larje, etj. Megjithatë, për shkak të temperaturave të rritura dhe valëve të të nxehtit gjatë verës, lumi i shenjtë thahej deri në pikën e tij më të ulët.
Titulli 3: Zhvillimi i Paqëndrueshëm
Vendi: Dadri, Uttar Pradesh, Indi.
Përshkrimi: Një skuterist kalon pranë termocentralit me qymyr të Korporatës Kombëtare të Energjisë Termike (NTPC) në Dadri në rrethin Gautam Budh Nagar, Uttar Pradesh, Indi, më 5 maj 2022. Mes rritjes së shfrenuar të kërkesës për energji për shkak të Valës mbizotëruese të nxehtësisë, India po kalon në termocentralet me bazë qymyri, të cilat janë përgjegjëse për rreth 70% të prodhimit të energjisë elektrike në Indi, duke rezultuar në emetimet e karbonit që çojnë në ngrohjen globale.
Titulli 4: Uji: Një luftë e përditshme
Vendi: Nju Delhi, Indi
Përshkrimi: Një grua i çon kontejnerët e saj të mbushur me ujë nga një cisternë uji komunale në një zonë të varfër në mes të mungesës së ujit në Nju Delhi, Indi, më 22 mars 2022. Delhi përballet me një krizë të madhe uji për shkak të niveleve të ulëta në lumin Yamuna gjatë pikut të verës. Rreth 70% e furnizimit me ujë mbështetet në Yamuna dhe kanalet që rrjedhin prej saj, të cilat arritën nivelet e tyre më të ulëta mes një vale të paprecedentë të të nxehtit këtë vit.
Rreth projektit:
India përjetoi një valë të nxehti të paprecedentë këtë vit, me marsin më të nxehtë të regjistruar ndonjëherë. Ndërsa temperaturat rriteshin rregullisht mbi 45°C në pjesët veriore të Indisë, të korrat e rajoneve prodhuese të grurit të vendit u shuan në fusha. Grumbuj mbeturinash të patrajtuara, së bashku me temperaturat në rritje, çojnë në emetime të tepërta të metanit nga deponitë, duke rezultuar shpesh në flakë, të cilat nga ana e tyre çojnë në një përkeqësim të cilësisë së ajrit në të gjithë rajonin e kryeqytetit kombëtar.
Sipas Bankës Botërore, valët e të nxehtit në Indi së shpejti mund të thyejnë kufirin e mbijetesës njerëzore. 380 milionë njerëz (75% e fuqisë punëtore) varen nga puna e ekspozuar ndaj nxehtësisë, duke kontribuar në gati gjysmën e prodhimit të brendshëm bruto të vendit. Shkencëtarët e klimës thonë se vala e zgjatur e të nxehtit është padyshim rezultat i ngrohjes globale dhe ndryshimeve klimatike në mbarë globin.
Bio: Mayank Makhija është një fotoreporter i pavarur me bazë në Nju Delhi, që punon në reportazhe, të drejtat e njeriut, çështjet sociale dhe mjedisore në të gjithë Indinë. Puna e tij editoriale është botuar në NYTimes, TIME, The Guardian, BBC News, Le Monde, NPR, CNN, Deutsche Welle dhe Caravan, ndër të tjera.
Instagram| https://www.instagram.com/_mayankmakhija/
Autor: Maghsoud Moradi
Shteti: Irani
Titulli 1: Kepez
Titulli 2: Sabalan
Vendi: Iran Ardabil
Instagram: https://www.instagram.com/pix_world/
KATEGORIA TJETËR: NJË FOTO
Ekspozita e Fotografike QYTETI NË VERË (Edicioni i 6-të)
KATEGORIA: NJË FOTO
“QYTETI NË VERË” Ekspozita e Fotografisë Online edicioni i 6-të
KATEGORIA: NJË FOTO
Autor: Dustin Blochmann
Shteti: Franca
Titulli: Shkallët e Mentonit
Vendi: Menton, Francë
Përshkrimi: Kjo fotografi është bërë në fund të verës 2023 në qytetin francez Menton. Një shkallë e madhe të çon në katedralen qendrore dhe shënon një pikë hyrjeje në qytetin e vjetër të famshëm. Ajo përshkruan një grua vendase që largohet nga sheshi i kishës në drejtim të vijës së plazhit.
Instagram: https://instagram.com/full_time_millennial
Autor: Louise Muscat
Shteti: Maltë
Titulli: Shëtitorja
Vendi: Nice, Francë
Përshkrimi: Një pasdite e zakonshme vere në Promenade des Anglais në Nice, Francë.
Website: https://500px.com/p/louisemuscat
© Louise Muscat “Promenade”
Autor: Gaelle S. Warner
Shteti: Franca
Titulli: "Vera e Parisit"
Vendi: Paris, Francë
Përshkrimi: Turistët jashtë Luvrit në Paris duke fotografuar piramidën dhe duke pozuar para saj.
Instagram: https://www.instagram.com/gaelleswarner/
Autor: Jahan Golestani
Shteti: Franca
Titulli: Çiklizmi veror
Vendi: Strasburg, Francë
Përshkrimi: Fotografia është bërë pranë katedrales së Strasburgut më korrik 2023 me Canon 70d dhe lente 50 mm f 1.2 Canon.
Website: https://www.jgolestani.com/
Instagram: https://www.instagram.com/JGolestaniPhoto
Autor: Marco Claudio Campi
Shteti: Itali
Titulli: "Hendeku i brezave"
Vendi: "Bastioni zone" e Milanos
Përshkrimi: Kjo fotografi synon të përshkruajë hendekun e brezave, ku veshja e dy të rinjve është në kontrast me këndvështrimin e dy të moshuarve. Dy të moshuarit i ndan një portë, me të cilën doja të simbolizoja sfidën e kapërcimit të kësaj ndarjeje brezash.
Bio: Marco Campi është një fotograf amator rruge dhe dokumentimi, që përdor kamerën si një mjet për t'u lidhur me njerëzimin. Ai ka marrë çmime të ndryshme, duke përfshirë të qenit finalist në kategorinë "Travel" të Konkursit të Fotove të Revistës Smithsonian 2021, duke fituar pozicionin e parë në Çmimin e Fotografisë në New York 2021 në kategorinë COVID-19, duke marrë pozicionin e dytë në "Shkencë". Kategoria -Mjedisi" në Tokio International Photo Awards 2020, si dhe ekspozohet në Berlin dhe Glasgow për çmimin Bartur Photo Award 2021.
Website: https://marcocampi.photoshelter.com
Autor: Ali Zolghadri
Shteti: Irani
Titulli: Mes Linjave
Vendi: Teheran, Iran
Përshkrimi: Kjo foto është bërë në Kullën e Lirisë së Teheranit, e cila është kulla më e famshme e qytetit.
Website: https://500px.com/p/alizolghadri93
Instagram: https://www.instagram.com/alizolghadrii/
Autor: Artin Darvishi
Shteti: Irani
Titulli: "Skena e rrugës"
Vendi: Yazd, Iran
Instagram: https://www.instagram.com/artin.darvishii/
Autor: Behzad Azimi
Shteti: Irani
Titulli: Hixhabi
Vendi: Pazari Iran birjand
Përshkrimi: Hixhabi është një mbulesë e detyrueshme në Iran. Në stinën e verës femrat e kanë shumë të vështirë të mbajnë këtë lloj mbulese dhe në rast mosrespektimi të këtij mbulimi do të ketë pasoja të pakëndshme për to. Kjo foto paraqet simbolikisht këtë çështje sociale dhe pasojat e saj.
Instagram: https://www.instagram.com/behzad_azimipix/
Autor: MehdiSepehri
Shteti: Irani
Titulli: Fluturoj
Vendi: Iran
Instagram: https://www.instagram.com/mehdiisepehri/
Autor: Md Shahadat Hossain
Shteti: Bangladesh
Titulli: Ora e Artë
Vendi: Nepal, Katmandu
Përshkrimi: I zhytur në ambientin e qetë të Katmandu, kjo pamje mahnitëse paraqet Boudhanath Stupa gjatë orës së artë. Shkëlqimi i ngrohtë dhe i artë i diellit që perëndon rrit detajet e ndërlikuara të arkitekturës së bardhë dhe artë të stupës së Budës, duke krijuar një skenë të qetë dhe të përjetshme. Kjo kapje e orës së artë shton një shtresë qetësie në thelbin shpirtëror të këtij vendi ikonik në Nepal.
Website: https://shahadatshetu.weebly.com/
Facebook: https://www.facebook.com/shahadat.shetu
Instagram: https://www.instagram.com/shahadat_shetu/
© Shahadat Hossain “Golden hour”
Autor: Debarun Biswas
Shteti: India
Titulli: Mirënjohje
Vendi: Kalkuta, Indi
Përshkrimi: Mirënjohja është pjesë e serisë Chhath Puja. Chhath Puja është një nga festivalet kryesore të Indisë. Festivali zgjat katër ditë dhe gjatë Chhath Puja lutjet i kushtohen hyjnisë diellore, Surya, për të shprehur mirënjohjen për dhuratën e jetës në tokë dhe për të kërkuar që të përmbushen disa dëshira. Kjo ditë e mbarë festohet duke iu lutur Zotit Sun dhe gruas së tij Usha duke ndezur llamba balte dhe duke u zhytur në ujërat e shenjta të Gangës.
Instagram : https://instagram.com/debarunbiswas_street
Autor: Dibakar Roy
Shteti: India
Titulli: Qytet lart dhe poshtë
Vendi: New Town, Kalkuta, Indi.
Përshkrimi: Reflektimi i qytetit të Kalkutës, Indi gjatë verës.
Instagram: https://www.instagram.com/dbkr.roy/
Autor: Ananya Bose Majumder
Shteti: India
Titulli: Banja e Verës
Vendi: Kalkuta, kryeqyteti i Bengalit Perëndimor, Indi.
Përshkrimi: Gjatë stinës së nxehtë të verës në vendin tonë tropikal Indi, temperatura qëndron mbi 40 gradë celsius pothuajse gjatë gjithë ditëve të verës, gjatë këtyre ditëve të nxehta lumi Gange është shpëtimtar për një numër të madh njerëzish, duke përfshirë këtë djalë të vogël lozonjar, i cili është duke shijuar banjën e tij në ujin qetësues dhe të ftohtë të lumit Gange gjatë kohës së perëndimit të diellit pasi përballej me një ditë të nxehtë të verës. Loja e tij me ujin e ftohtë më tërhoqi vëmendjen dhe ndjeva lehtësimin e vërtetë të atij djali gjatë fotos.
Instagram: https://www.instagram.com/bose.anann/
Autor: Tomáš Vlk
Shteti: Republika Çeke
Titulli: Bukuria në pellg
Place: Prague, Czech Republic
Përshkrimi: fotografia është bërë pak pas një stuhie në një ditë kur çdo pak minuta situata ndryshonte nga një stuhi në një verë me diell.
Instagram: https://www.instagram.com/wolfography_/
Autor: Ilija Stanusic
Shteti: Kroaci
Titulli: Trogir
Vendi: Trogir, Kroaci
Përshkrimi: Trogir është një qytet në Kroaci që i përket qarkut Split-Dalmaci. Qyteti i Trogirit u themelua nga kolonistët grekë nga ishulli Vis në shekullin III. para Krishtit. Ai konsiderohej qyteti më i ruajtur romane-gotik në Evropën Qendrore. Kalaja dhe kulla e rrethuar me mure përbëjnë thelbin e Trogirit.
Website: https://www.stanusic.com/
Autor: Valentina Bunić
Shteti: Kroaci
Titulli: Mesdheu siç ishte dikur
Vendi: Vis (qyteti), ishulli Vis, Kroaci
Përshkrimi: Në ditët e nxehta të verës, do të takoni shpesh fëmijë në rrugët e qytetit të Visit. Fotoja tregon një rrugë tipike Viška, e rrethuar me shtëpi prej guri. Një mace e zezë fle në një kabinet të bardhë. Foton e plotëson një vajzë e vogel me një vështrim të qetë.
Facebook: https://web.facebook.com/valentina.bunic
Instagram: https://www.instagram.com/tinabunbun/
Autor: Rozafa Shpuza
Shteti: Shqiperi
Titulli: Romance ne Gjuhadol
Vendi: Shkodër, Shqipëri
Përshkrimi: Përballë shtëpisë së Kol Idromenos është një stol, ku kalimtarët ulen herë pas here, sikur duan të marrin diçka nga madhështia e kësaj figure shumëdimensionale, sikur të duan të rijetojnë magjinë e një kohe, tashmë në arrati.
Instagram: https://www.instagram.com/rozafashpuza/
Autor: Nataliia Radchuk
Shteti: Ukrainë
Titulli: "Macja",
Vendi: Lviv
Përshkrimi: Kur dola nga shtëpia, pashë këtë mace. Ajo ishte ulur dhe priste që unë të nxirrja aparatin dhe t'i bëja një foto.
Instagram: https://instagram.com/n_radchuk
KATEGORIA TJETËR: SERIA FOTOGRAFIKE
Ekspozitë Fotografike Online QYTETI NË VERË (Edicioni i 6-të)
Edicioni i 6-të i Ekspozitave Online të Fotografisë në Tati Space Photography Center, me temën QYTETI NË VERË.
PREZANTIMI
Kemi kënaqësinë të prezantojmë edicionin e 6-të të Ekspozitave të Fotografisë Online në Tati Space Photography Center, me temën QYTETI NË VERË. Në fillim të muajit tetor, ne bëmë thirrjen e hapur për të marrë pjesë në ekspozitën online me një fotografi apo një seri të qytetit tuaj, apo të atij që keni vizituar, parë nga lentet e aparatit tuaj, të shkëputur nga këndvështrimi komercial apo turistik. Mund të ishte një problematikë që kishit vënë re dhe shkrepur, një qëndrim i banorëve apo turistëve që po vizitonin, apo një fotografi e pastër estetike.
Jemi të lumtur që ftesës sonë i janë përgjigjur shumë artistë nga vende të ndryshme të botës: SHBA, Britania e Madhe, Zelanda e Re, Kanadaja, Ukraina, Shqipëria, Kroacia, Gjermania, Italia, Franca, Spanja, Greqia, Holanda, Republika Çeke, Izraeli, Rusia, Azerbajxhani, Turqia, Egjipti, Irani, India, Kina, Brazili, ndër të tjera. Nga 103 pjesëmarrës, kemi përzgjedhur 35 autorë, duke shpresuar që përveç vlerave estetike, fotografitë t'ju zbulojnë momente të njohura dhe të përjetuara të Qytetit në Verë.
Shpresojmë t'ju pëlqejnë të gjitha ashtu si edhe ne!
Kurator
Alketa Misja
Ftese per pjesemarrje ne Ekspoziten Fotografike Online me Temen QYTETI BARDHE E ZI
TATÌ SPACE fton fotografët brenda dhe jashtë vendit, profesionistë dhe amatorë, të marrin pjesë në ekspozitën fotografike online me temën “Qyteti BARDHË E ZI”. Dorëzoni një Fotografi Urbane, ose një Seri Bardhë e Zi. Fotot e përzgjedhura do të publikohen në Galerinë tonë online. Pjesëmarrja është e lirë.
TATÌ SPACE krijon mundësinë për të ekspozuar fotografinë tuaj në ekspozita në grup, me tema të ndryshme të ARKITEKTURËS dhe FOTOGRAFISË URBANE.
Tema e rradhës është “Qyteti BARDHË E ZI”
Qendra e Fotografisë TATÌ SPACE hap edicionin e 7-të të Ekspozitave të Fotografisë Online me temën:
QYTETI BARDHË E ZI
Fotografia bardhe e zi është forma më e Vjetër e fotografisë. E megjithatë ajo mbetet shumë moderne në ditët e sotme, pasi ofron disa interpretime. Disa artistë e vlerësojnë sepse në mungesë të ngjyrave, fotografia bardhë e zi është më e fuqishme për të përcjellë emocione. Disa të tjerë e përdorin fotografinë monokrome për tu kthyer në kohë dhe për të rievokuar kujtime. Disa të tjerë e përdorin për arsye thjesht estetike dhe grafike, pasi fotografia bardhë e zi ofron kontaste të forta dhe disa nuanca drite-hije. TATÌ SPACE fton të gjithë fotografët brenda dhe jashtë vendit, profesionist dhe amator, të marrin pjesë në Ekspozitën fotografike online me temën “QYTETI BARDHË E ZI”. Dorëzoni një Fotografi Urbane, ose një Seri të Qytetit tuaj në formatin bardhë e zi.
Pjesëmarrja është e lirë.
Fotot e përzgjedhura do të publikohen në Galerinë tonë online kushtuar Eventit në faqen e internetit TatìSpace.com
Fotografitë e përzgjedhura do të konsiderohen për tu publikuar në versionin e printuar në botimet e Qendrës së Fotografisë Tatì Space
Data e pundit dorëzimit 31 Maj 2024
Data e Publikimit ne Website 20 Qershor 2024
Udhëzime për fotografinë
Dorëzoni në emailin e mëposhtëm
Dërgoni një foto, ose nje seri fotografike (4-5 foto) në adresën e e-mailit: info@tatispace.com
Tek subjekti i e-mailit shkruani Temën e Ekspozitës (Qyteti në Verë)
Tek mesazhi shkruani: emri mbiemri (juaj), titulli (i fotografisë), vendi (ku është shkrepur fotografia), një përshkrim i shkurtër i fotos, linkun e websitetit tuaj ose social media juaj.
Formati i Kërkuar
Madhësia: 72dpi, sRGB, 2500 px në brinjën më të gjatë
Emërtimi i files: EmriMbiemri_Titulli.jpg.
Save as.jpg, max quality
* Nëse fotografia nuk është formatuar si duhet, apo me gabime, ajo nuk mund të publikohet.
* TatìSpace nuk mund të publikojë fotografinë që nuk i përket temës së Ekspozites.
* Tatì Space ka autoritetin që të vendosi se cilët artistë do të përzgjidhen dhe do të marrin pjese ne Ekspozite, bazuar në Termat dhe Kushtet e këtij websiti.
* Autori ka të drejtën e autorit dhe lejen për të përdorur fotot dhe autorizon Tatì Space t'i publikojë ato në faqen e internetit www.tatispace.com, në mediat e tij sociale dhe në Katalogun e printuar të Ekspozitës.
* Katalogu i Ekspozitës do të printohet nga Blurb dhe do të jetë i disponueshëm në Librarinë Online Blurb
* Tati Space nuk ka fitim financiar nga publikimi i fotove pjesëmarrëse në Ekspozitën Online, në rrjetet sociale dhe nga shitja e katalogëve në Librarinë Online Blurb. Qëllimi i vetëm i eventit është të sjellë në vëmendje tema të ndryshme mbi arkitekturën dhe fotografinë urbane, për të krijuar një komunitet fotografësh, arkitektësh, dashamirës të fotografisë që janë të interesuar për këtë zhanër.
Leonard Qylafi
Leonard Qylafi (l. 1980) është një artist pamor shqiptar i cili eksploron disa mediume si fotografinë, pikturën, videon dhe muzikën, ku një vend të caktuar zë Fotografia e Qytetit dhe e Arkitekturës së saj. Projektet në Fotografi dhe Video që reflektojnë mbi transformimin e hapësirave urbane janë (real) ESTATE, Estate, Whispers & Shadows, Solo Show.
Leonard Qylafi (l. 1980) është një artist pamor shqiptar i cili eksploron disa mediume si fotografinë, pikturën, videon dhe muzikën, ku një vend të caktuar zë Fotografia e Qytetit dhe e Arkitekturës së saj. Projektet në Fotografi dhe Video që reflektojnë mbi transformimin e hapësirave urbane janë (real) ESTATE, Estate, Whispers & Shadows, Solo Show. Të lidhura thellësisht me përvojën personale, veprat artistike të Leonardit janë një proces kërkimi dhe meditimi midis subjekteve dhe mediumeve. Që nga koha e diplomimi i tij në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë, në Atelienë e Pikturës në 2003, Leonard Qylafi ka qënë i pranishëm në skenën e artit vendas dhe ndërkombëtar. Gjatë viteve të fundit veprat e tij janë shfaqur në disa galeri dhe evente ndërkombëtare si: Centre de création contemporane, Olivier Debré, Tours-France (2021); Belvedere 21 Vjenë, Austri (2019); NiMAC Qipro (2018); Galeria Kombëtare Tiranë, Shqipëri (2017); MuCEM, Marsejë, Izolyatsia, Kiev në (2016); Salloni i 55 Tetorit, Beograd (2014); Künstlerhaus Bethanien, Berlin dhe Kunst Raum Riehen Basel, Zvicër (2012); MODEM Qendra për Artet Moderne dhe Bashkëkohore, Debrecen, Hungari (2011); TICAB-Tiranë Bienalja Ndërkombëtare e Artit Bashkëkohor, Bjcm- XIII Bienalja e artistëve të rinj nga Evropa dhe Mesdheu, Puglia Itali dhe ISCP- Nju Jork SHBA në (2009 ) ndër të tjera. Punët e tij janë botuar ndërkombëtarisht dhe mbledhur nga ; Galeria Kombëtare Shqiptare e Arteve, MuCEM- Musée des Civilizations de l'Europe et de la Méditerranée/Marseille, Muzeu i Artit Bashkëkohor Belvedere 21/Vjenë, dhe disa koleksione private. Në 2017, Leonard Qylafi përfaqësoi Shqipërinë në edicionin e 57-të të Bienales së Venecias, me projektin multidisiplinar "Ndodhi në kohën e tashme” të kuruar nga Vanessa Joan Müller. Unë jam mjaft e kënaqur që Leonardi pranoi të intervistohet për Tatì Space dhe të flasë rreth projekteve të tij në lidhje me Fotografinë e Arkitekturës dhe Urbane.
Alketa Misja për Tatì Space: Përshëndetje Leonard. Ju jeni një artist vizual i cili eksploron disa mediume, ndërmjet tyre Fotografinë dhe Videon. Cfarë vendi zë Fotografia në krijimtarinë tuaj artistike? Si lindi interesi për Fotografinë Urbane dhe të Arkitekturës në veçanti?
Leonard Qylafi: Interesi për fotografinë më ka lindur në kohën kur studioja në akademinë e arteve, në atelien e pikturës. Deri atëherë kisha formimin e liceut, të përqëndruar tek vizatimi dhe piktura. Fotografia ishte e re për mua dhe mori kohën e saj për ta përvetësuar nga ana teknike dhe përdorur si medium për projekte të veçanta. Ajo që mund të them është që ka pasur një ndikim të madh në praktikën time si artist në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë dhe mbetet prezente në punën time. Kryesisht projekte të veçanta që kam realizuar në fotografi kanë qënë zgjidhje të nisura gjithmonë nga një qasje konceptuale. Për rastin e fotografisë urbane ajo ka zënë vend natyrshëm si pjesë e projekteve që kanë pasur në fokus transformimet urbane.
Tatì Space: Cila është qasja, perspektiva juaj në Fotografinë e Arkitekturës dhe Urbane? Ju keni disa projekte mbi zhvillimet ndërtimore në një qytet që rritet vrullshëm si Tirana. Cila është ideja, koncepti i këtyre punëve?
Leonard Qylafi: Me fotografinë urbane jam marrë kryesisht në funksion të projekteve artistike që kam zhvilluar. Rreth 2007- 2011 hapsira urbane ka zënë një vend të rëndësishëm në projektet e mia. Projektet (Real) Estate dhe Estate, bazohen tërësisht te fotografia edhe pse Estate është një animacion fotografish i kthyer në Video. Projekte të tjera gjithmonë me të njëjtën temë kanë qënë në formën e videos si Private Show ose Whispers&Shadows. Në secilën prej tyre adresohet një aspekt i veçantë i marrëdhënies që kemi me hapësirën ky jetojmë dhe në veçanti idenë e ndryshimit dhe memories në raport me atë që e quajmë Polis ose qytet, si entitet kompleks dhe shprehje e kulturës dhe botëkuptimit të shoqërisë njerëzore.
Tatì Space: Si e shikoni skenën artistike në Shqipëri në lidhje me Fotografinë e Qytetit (nëse mund të ndani një opinion). Fotografia mund të nxisi një mendim apo ushqejë një diskutim mbi problemet e qytetit. Në këtë kuptim, cfarë sygjerimi mund ti jepni artistëve fotografë të rinj, që dëshirojnë të ekspolorojnë fotografinë urbane dhe të arkitekturës?
Leonard Qylafi: Duke e parë skenën artistike në një plan më të gjerë mund të them që për fat të keq ka një mungesë në tërësi hapësirash, strukturash që janë të nevojshme për promovimin dhe ekspozimin e artit në tërësi dhe sigurisht dhe të fotografisë bashkohore. Kjo e bën të vështirë njohjen dhe prezantimin e artistëve-fotografëve të rinj. Pjesa tjetër që e bën edhe më të vështirë, në rastin e fotografisë në veçanti, është masivizimi i saj si praktikë me zhvillimin e teknologjisë. Do të ishte e domosdoshme krijimi i strukturave të veçanta me fokus për fotografinë. Për fotografinë urbane dhe të arkitekturës mund të them që Tirana sot është një subjekt shumë i pasur për tu eksploruar. Fotografëve të rinj do tu sugjeroja ta shihnin si një mundësi të veçantë mbi të cilën të ndërtojnë kërkimin e tyre qoftë në aspektin e qytetit si subjekt ose të arkitekturës në veçanti.
Tatì Space: Faleminderit Leonard, Ju urojmë punë të mbarë në planet dhe projektet tuaja artistike.
Më poshtë po japim një përmbledhje të veprave të Leonard Qylafit, në Fotografi dhe Video, të cilat kanë në fokus temën e Qytetit dhe zhvillimeve të tij ndërtimore.
(real) ESTATE
(real) ESTATE, courtesy Leonard Qylafi
Seria e fotografive u zhvillua brenda një periudhe tre vjeçare dhe së bashku me veprat video Estate dhe Whispers & Shadows reflektojnë mbi transformimin e hapësirës urbane në Tiranë. Në këtë projekt të veçantë, që ishte pikënisja e kërkimit tim mbi këtë temë, stili dokumentar i fotografisë luan rolin e vëzhguesit kritik se si transformohet hapësira. Si një sistem i ndryshëm ekonomik dhe politik mbivendoset me një të mëparshëm. Serat kanë ekzistuar në periferi të Tiranës gjatë regjimit komunist, dhe tani ato gjenden në mes të një lagjeje të re. Ky transformim masiv më shumë sesa të ketë efekte tronditëse shtron pyetjen se sa pjesëmarrës jemi ne si banorë që jetojmë në qytet. A vendosim ne se si duhet të formohet ky qytet për t'iu përshtatur nevojave tona? Fatkeqësisht njerëzit nuk luajnë asnjë rol veç spektatorit.
Whispers & Shadows / 2011 / videos instalacion/ Standard Pal 4:3 me zë / 5:24 min/sek
Fragment nga video instalacion “Whispers & Shadows” / 2011 / Standard Pal 4:3 me zë / 5:24 min/sek. courtesy Leonard Qylafi
Vendodhja prezanton shikuesin me ndodhinë; makina ndërtimi që gërmojnë në tokë të mbuluar nga errësira e natës. Zhurmat e tyre të forta i lejnë vendin një zëri femëror që lexon një tekst të përzgjedhur nga “Politika e Aristotelit”. Vargjet që flasin për Polisin dhe ndjenjën e të jetuarit së bashku tingëllojnë utopike në modelin e sotëm si-makineri të qendrave urbane, ku roli i publikut duket se eklipsohet disi. Ideali i të jetuarit së bashku, i ndarjes së të mirave dhe hapësirës, tingëllon mijëvjeçarë larg, sapo zhurma e makinerive rikthehet sërish fort.
ESTATE / 2007 / Video Instalacion / Full HD (pa zë) / 8:58 min/sek
Fragment nga Video Instalacion ESTATE / 2007 / Full HD (pa zë) / 8:58 min/sek. courtesy Leonard Qylafi
Animacioni i heshtur bashkon fotografi të shumta duke u bërë në këtë mënyrë ditari i proçesit të ndërtimit të një ndërtese masive. Aspekti perceptues i proçesit bëhet një element kyç i punës. Koha fizike e një proçesi ndërtimi dy vjeçar është përqëndruar në nëntë minuta animacion, por kjo e bën këtë duke sfiduar vëmendjen e shikuesit me një pamje në dukje të ngrirë.
Shfaqje private / 2006 / Video Instalacion / Standard Pal 4:3 / Muzika nga Leonard Qylafi / 3:19 min/sek
Fragment nga Video Instalacion “Shfaqje private” / 2006, Standard Pal 4:3 / Muzika nga Leonard Qylafi / 3:19 min/sek. courtesy Leonard Qylafi
Marrëdhëniet që kemi me vendet janë shumë komplekse dhe disi të pamundura për t'u përshkruar me fjalë. Në Tiranën ku jetoj është shumë e zakonshme të shohësh ndërtesa që prishen për të ndërtuar të reja. Ky transformim i dhunshëm ndikon në jetën e njerëzve që jetojnë në qytet. Kur shihni se një ndërtesë që ju e dini është shkatërruar, lloji i tronditjes që përjetoni nuk mund të përshkruhet. Kështu ndodhi edhe me godinën që bëhet skena e shfaqjes sime. Unë shkova atje dhe luajta një pjesë të shkurtër muzikore që kam kompozuar si kujtim i marrëdhënies që kam pasur me atë vend.
Topografia e Re: Fotografimi i Peizazhit të ndryshuar nga njeriu
Në fund të viteve 1960 dhe në fillim të viteve 1970, një grup fotografësh u shfaqën në skenën artistike me një vizion të veçantë. Ata drejtuan lentet e tyre jo te peizazhet piktoreske, natyrore që kishin dominuar botën e fotografisë për dekada, por te transformimi shpesh i anashkaluar dhe ndonjëherë jo tepër tërheqës i peizazhit amerikan nga aktivitetet njerëzore. Kjo lëvizje, e njohur si Topografia e Re, përfaqësoi një ndryshim të rëndësishëm në mënyrën se si ne e shohim botën sot, duke u përqendruar në "peizazhin e ndryshuar nga njeriu", në një mënyrë unike dhe provokuese.
Në fund të viteve 1960 dhe në fillim të viteve 1970, një grup fotografësh u shfaqën në skenën artistike me një vizion të veçantë. Ata drejtuan lentet e tyre jo te peizazhet piktoreske, natyrore që kishin dominuar botën e fotografisë për dekada, por te transformimi shpesh i anashkaluar dhe ndonjëherë jo tepër tërheqës i peizazhit amerikan nga aktivitetet njerëzore. Kjo lëvizje, e njohur si Topografia e Re, përfaqësoi një ndryshim të rëndësishëm në mënyrën se si ne e shohim botën sot, duke u përqendruar në "peizazhin e ndryshuar nga njeriu", në një mënyrë unike dhe provokuese.
Lëvizja e ka origjinën në një ekspozitë të titulluar "Topografia e Re: Fotografitë e një peizazhi të ndryshuar nga njeriu", kuruar nga William Jenkins në 1975 në Shtëpinë George Eastman në Rochester, Nju Jork. Ekspozita paraqiti punën e dhjetë fotografëve bashkëkohorë; Robert Adams, Lewis Baltz, Bernd dhe Hilla Becher, Joe Deal, Frank Gohlke, Nicholas Nixon, John Schott, Stephen Shore dhe Henry Wessel. Termi "Topografia e Re" u krijua për të përshkruar fokusin e këtyre fotografëve në kapjen e transformimit të peizazhin amerikan, veçanërisht të Amerikes Perëndimore.
Robert Adams, Ndërtesa të reja që po ndërtohen, Kolorado Springs, 1968
Tema dhe koncepte të Lëvizjes “Topografia e Re”
Objektiviteti dhe peizazhi urban:
Fotografët e Topografisë së Re braktisën romantizmin dhe idealizmin e lidhur tradicionalisht me fotografinë e peizazhit. Në vend të kësaj, ata adoptuan një qasje më objektive dhe të shkëputur për të kapur mjedisin bashkëkohor urban dhe periferik. Fotografitë e tyre përshkruanin mjedisin e ndërtuar, shtrirjen periferike, strukturat industriale dhe aspektet e zakonshme të jetës së përditshme, që po ndodhnin në peizazhin amerikan të pasluftës, me një ndjenjë objektiviteti dhe një shkëputje pothuajse shkencore.
Minimalizmi dhe Formalizmi:
Fotografët e Topografisë së Re përqafuan një estetikë minimaliste dhe formaliste, shpesh duke përdorur kompozime të drejtpërdrejta, gjeometri të qarta dhe një fokus në cilësitë e qenësishme të subjektit. Imazhet e tyre theksonin aspektet formale të fotografisë, të tilla si fokusi, ndriçimi dhe qartësia, të cilat ishin në kontrast me stilet e romantizuara dhe subjektive të së kaluarës.
Kritika e Kulturës së Konsumizmit:
Lëvizja shërbeu si një përgjigje kritike ndaj kulturës së konsumizmit dhe pasojave mjedisore të zhvillimit të pakontrolluar urban. Fotografitë e parkingjeve, ndërtesave industriale dhe trakteve të banesave periferike nxirrnin në pah erozionin e peizazheve natyrore dhe abuzivizmin e strukturave të krijuara nga njeriu. Duke vepruar kështu, ata inkurajuan shikuesit të reflektojnë mbi ndikimin e konsumizmit dhe industrializimit në mjedis.
Lewis Baltz, Park i ri Industrial, afër Irvine Kalifornia, 1974
Fotografë të shquar
Lëvizja e Re Topografike prezantoi një grup fotografësh të cilët luajtën një rol kryesor në ripërcaktimin e zhanrit të fotografisë së peizazhit. Disa figura të spikatura janë:
Lewis Baltz: Baltz kapi thelbin e lëvizjes, veçanërisht në serinë e tij "Parqet e reja industriale pranë Irvine, Kaliforni”. Ai fotografoi peizazhe sterile me një vëmendje të përpiktë ndaj kompozimit dhe detajeve.
Lewis Baltz, Park i ri Industrial, afër Irvine Kalifornia, 1974
Lewis Baltz, Park i ri Industrial, afër Irvine Kalifornia, 1974
Robert Adams: Puna e Adams shpesh përqendrohej në zgjerimin urban dhe periferik në Kolorado. Seria e tij "Perëndimi i ri" përshkruante skena që sfidonin nocionin e ëndrrës amerikane në epokën e pasluftës. Imazhet e Adams karakterizoheshin nga kompozimet e tyre të qarta dhe një ndjenjë e thellë qetësie, duke provokuar shikuesit të mendojnë për marrëdhënien midis njeriut dhe natyrës.
Robert Adams, Pikes Peak Park Colorado Springs, 1969
Robert Adams, Colorado Springs, 1974
Bernd dhe Hilla Becher ishin një çift gjerman te njohur për qasjen e tyre tipologjike ndaj fotografisë. Ata dokumentuan me përpikëri strukturat industriale si kullat e ujit, rezervuarët e gazit, etj, duke renditur imazhet e tyre në rrjeta që shfaqnin ndryshimet delikate midis objekteve në dukje identike. Puna e tyre ishte instrumentale në formësimin e qasjes formaliste dhe analitike të Lëvizjes, duke theksuar ndikimin e industrisë dhe infrastrukturës në peizazh.
Stephen Shore: Seria ikonë e Shore " Vende të pazakonta " eksploron bukurinë e përditshme të peizazheve amerikane, duke kapur të zakonshmen në mënyra të jashtëzakonshme. Ai dokumentoi parkingje, skena rrugësh, motele, duke celebruar të zakonshmen dhe duke nxitur shikuesit të rivlerësojnë mjedisin e tyre.Përdorimi i ngjyrave në fotografinë e tij ishte një largim nga imazhet bardh e zi të lidhura me Lëvizjen.
Stephen Shore, Church and 2nd Streets Easton Pennsylvania, 1974
Stephen Shore, Beverly Boulevard and La Brea Avenue Los-Angeles California, 1975
Stephen Shore, Pine Street Seattle, 1974
Ndikimi dhe Trashëgimia
Lëvizja e Topografisë së Re përfaqësoi një ndryshim paradigmë në botën e fotografisë dhe pati një ndikim të thellë në artin bashkëkohor. Ajo i detyroi shikuesit të rishikonin perceptimet e tyre për mjedisin, ndikimin e aktivitetit njerëzor në peizazh dhe estetikën e të zakonshmes. Ndikimi i kësaj lëvizjeje mund të shihet në punën e shumë fotografëve dhe artistëve bashkëkohorë që vazhdojnë të eksplorojnë marrëdhëniet midis njerëzimit dhe mjedisit.
Rivlerësimi i subjektit fotografik:
Lëvizja detyroi një rivlerësim të asaj që mund të konsiderohet një subjekt legjitim për fotografinë. Ajo e zhvendosi fokusin nga piktoreskja drejt aspekteve të anashkaluara dhe të zakonshme të mjedisit të përditshëm. Kjo zgjeroi mundësitë për lëndën fotografike dhe frymëzoi fotografët për të eksploruar peizazhin e ndryshuar nga njeriu në mënyra të reja.
Ndikimi në fotografinë bashkëkohore:
Lëvizja Topografia e Re hodhi themelet për fotografinë bashkëkohore të peizazhit. Ajo ndikoi te fotografët që vazhdojnë të eksplorojnë marrëdhëniet komplekse midis njerëzve dhe mjedisit, shpesh duke përdorur një qasje të ngjashme të shkëputur dhe analitike.
Ndërgjegjësimi mjedisor:
Lëvizja luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm në rritjen e ndërgjegjësimit për çështjet mjedisore dhe pasojat e veprimeve njerëzore në peizazh. Duke fotografuar zënien e natyrës nga hapësirat e projektuara nga njeriu, fotografët e New Topographics inkurajuan shikuesit të merrnin parasysh ndikimet e këtyre ndërhyrjeve.
Grate ne Fotografi
Në kuadrin e Ekspozitës Fotografike të lançur në Tatì Space me temën “Qyteti i Grave”, po sjellim në vëmendje disa figura inspiruese të grave fotografe, të cilat kanë dhënë një kontribut të çmuar në fushën e fotografisë, me profesionalizimin dhe qasjen humane ndaj qytetit dhe kohës në të cilën ato jetuan. Julia Margaret Cameron, Frances Benjamin Johnston, Berenice Abbott, Dorothea Lange, Margaret Bourke-White, Vivian Maier, Diane Arbus, Cindy Sherman dhe Annie Leibovitz.
Në kuadrin e Ekspozitës Fotografike të lançur në Tatì Space me temën “Qyteti i Grave”, po sjellim në vëmendje disa figura inspiruese të grave fotografe, të cilat kanë dhënë një kontribut të çmuar në fushën e fotografisë, me profesionalizimin dhe qasjen humane ndaj qytetit dhe kohës në të cilën ato jetuan. Duke filluar me Julia Margaret Cameron, si një ndër pionieret e fotografisë botërore, Frances Benjamin Johnston si fotoreporterjen e parë grua, Berenice Abbott me pasqyrimin e modernitetit që po lindte, Dorothea Lange e Margaret Bourke-White si dokumentueset e para të ngjarjeve të mëdha historike, dhe për të vazhduar me qytetin modern me Vivian Maier, Diane Arbus, deri në ditët e sotme me Cindy Sherman dhe Annie Leibovitz. Lista është akoma më e gjatë, por ne kemi zgjedhur këto figura si përfaqësuese të epokave të ndryshme të fotografisë.
Julia Margaret Cameron (1815-1879)
Është një fotografe britanike e shekullit të 19-të, e cila e filloi fotografinë vonë, në moshën 48 vjeçare, atëherë kur vajza e saj i dhuron një aparat për ditëlindje. Ajo njihet për portretet e personazheve të njohur të kohës, miqve të saj, dhe për fotografimin e temave heroike, mitologjike dhe nga letërsia, ku si personazhe vendos njerëzit e afërm që i vizitonin studion. Ajo njihet për fotografimin e fëmijëve dhe grave, si dhe për një çfokusimin dhe planet e afërta të portreteve, e cila pati impakt në fotografinë moderne.
Frances Benjamin Johnston (1864-1952)
Është një ndër fotoreporteret e para në Amerikë. Ajo ka qënë një avokate e rolit të grave në fotografi, me shkrimin “Çfarë mund të bëjë një grua me kamera” në 1897, dhe bashkë-kuratore e një ekspozite fotografike në Ekspozitën Universale 1900. Frances njihet për portretet, fotografinë e arkitekturës tradicionale, dhe për serinë në Institutin Hampton. Në 1899 asaj iu kerkua të fotografonte jetën e përditshme të studentëve në Institutin Hampton, i cili pas Luftës Civile ofronte kurse profesionale për të rinjtë Afro Amerikanë dhe Nativë Amerikanë. Duke qënë se përdori negativa prej pllaka platinuimi, të cilat kërkonin disa sekonda ekspozim, ishte e pamundur fotografimi spontan i të rinjve. Në këtë mënyrë ajo i drejtoi subjektet në skena të kompozuara me kujdes, të cilat flasin për stilin unikal të Benjamin, të dallueshëm deri në ditët e sotme.
Berenice Abbott (ShBA 1898-1991)
Berenice Abbott është një fotografe amerikane e njohur për dokumentimin e arkitekturës dhe jetës metropolitane të New Yorkut me të gjitha kontrastet e tij, në vitet 1930 të depresionit te madh. Berenice Abbott njihet për stilin dokumentues, jashtë cdo subjektivizmi dhe piktorializmi. Ajo fotografoi me kamera 8x10” vendet kryesore të New Yorkut me arkitekturën e re që po lindte, por edhe vendet që po zhdukeshin nga zhvillimi. Influenca e saj kryesore ishte fotografi francez Eugene Atget, i cili në mënyrë skrupuloze fotografonte Parisin e vjetër, që po zhdukej nga moderniteti i fillimit të shekullit 20. Abbott e quante Atget ‘Balzakun e kameras’ dhe një ‘historian urbanist’. Asaj i njihet merita e shpëtimit të arkivës së Atget, kur pas vdekjes së tij bleu të gjithë negativët dhe i çoi në Amerikë, ku punoi për publikimin veprës së tij. Në vitet e fundit të karrierës Berenice Abbott u mor me anën teknike dhe shkencore të fotografisë.
Një ndër shprehjet e saj është “Bota nuk i don gratë e pavarura, nuk e di pse, por kjo nuk më shqetëson aspak”.
Dorothea Lange (1895-1965)
Është një fotografe amerikane e cila dokumentoi në mënyrë realiste jetën e vështirë të amerikanëve në periudhën e Depresionit të Madh të viteve ’30-të. Me fotografinë e saj humanitare ajo ndikoi në alokimin e fondeve federale për shtresat e varfëra, por edhe në zhvillimin e zhanrit të fotografisë dokumentuese. Një ndër fotografitë e saj ikonë është “Nëna Migrante” ku ajo fotografoi një familje të varfër në kushtet e ekzistencës. Lange kishte aftësi të fotografonte anën e bukur dhe dinjitoze të njerëzve. Një ndër shprehjet e saj është “Aparati Fotografik është një Mjet për të Mësuar sesi të Shikojmë…” Ajo e përdori kameran si një instrument demokratik. Ndonëse Lange kishte një vështirësi fizike në lëvizje, për shkak të një sëmundje të kaluar në fëmijëri, ajo njihet si një femër luftarake, në një kohë kur kjo cilësi nuk u pranohej grave. Ajo udhëtoi shumë, duke fotografuar shtresat e ulta të papërfaqësuara të popullsisë; fermerë, punëtorë, hebrenj, zezakë, të varfër, emigrantë të kombësive të ndryshme, duke ofruar në këtë mënyrë një vizion demokratik të Amerikës, në një kohë kur vendi kishte shumë nevojë për këtë.
Margaret Bourke-White (1904-1971)
Është fotografja e parë amerikane e reportazhit të luftës dhe një ndër fotoreporteret më të rëndësishme në Amerikën e viteve ‘30 dhe ‘40. Fotografitë e saj të para janë ato industriale të makinerive, ndërtesave, njerëzve, por më pas ajo u fokusua në çështjet sociale, në zonat me varfëri të skajshme gjatë viteve të Depresionit, ku fotografoi për revistën Fortune dhe më pas për Life. Bourke-White ishte fotografja e parë e huaj e cila u lejua të fotografonte në Bashkimin Sovjektik gjatë viteve ‘30, që e bëri atë nje ndër fotografet më të famshme në Amerikë. Ajo u lejua nga Trupat Ushtarake për të fotografuar Luftën e Dytë Botërore, gjatë së cilës fotografoi ngjarjet më të rëndesishme si bombardimin e Moskës nga trupat gjermane në 1941, krimet e luftës, kampet e përqëndrimit pas kapitullimit nazist. Pas luftës së dyte botërore, dokumentoi ngjarjet historike më të rëndesishme, si përpjekjet e Ghandit për pavarësinë e Indisë, Luftën e Koresë, trazirat në Afrikën e Jugut, etj.
Vivian Maier (1926-2009)
Vivian Maier ka një ndër historitë më interesante në historin ë e fotografisë. Ajo ka fotografuar jetën urbane dhe njerëzit e rrugës në amerikën e viteve ’50, ‘60, me intensitet të fortë, kuriozitet dhe me një shpirt humori, por ajo asnjëherë nuk i publikoi fotot e saj. Ajo ishte një njeri mjaft i rezervuar, ndonëse e shkolluar dhe me kulturë, ajo fotografonte për hobi ndërsa kryente detyrën e saj si dado e fëmijëve. Ashtu siç shprehen më vonë femijët që ajo rriti, ata asnjëhere nuk e kuptuan se çfarë fotografonte Maier. Kur e pyesnin ajo përgjigjej duke qeshur se ishte një spiune. Ndërkohë që Maier i shëtiste fëmijët në çdo cep të qytetit, ajo shkrepi foto mjaft interesante, që përbëjnë sot një trashigimi vizuale të asaj kohe. Fotografia e saj u bë e njohur pas vdekjes së saj, falë një koleksionisti arti, John Maloof, i cili në vitin 2009 bleu 150,000 negativat që ajo shkrepi gjatë jetës së saj dhe ja bëri të njohur publikut nëpërmjet botimit të librave, ekspozitave dhe filmave dokumentarë.
Diane Arbus (1923-1971)
Është një fotografe amerikane e njohur për stilin e saj kontrovers, të kritikuar dhe të vlerësuar në të njëjtën kohë. Ajo fotografoi banorët e New Yorkut në vitet 50-60, njerëzit në park, femijët, gratë, njerëzit me aftësi ndryshe, ata që jetojnë në skajet e shoqerisë, performuesit e cirkut, transgjinorët, njerëzit ndryshe, ata që siç thotë një kritike arti ‘na tërheqin vëmendjen kur i shohim në rrugë, por instiktivisht e heqim vështrimin sepse na vjen turp nga ajo që shohim’. Ndërsa Arbus, përkundrazi, i vëzhgon, i studion dhe i fotografon në mënyrë psikologjike, ashtu siç asnjë fotograf tjetër kishte bërë më parë. Ndërsa fotografët e rrugës të brezit të saj si; Evans, Winogrand, Lewitt etj, ndoqën një stil guerilas, duke fotografuar njerëzit ndërsa ata nuk e kishin mendjen, dhe pa u dalluar prej tyre, përkundrazi Diane kërkon miratimin personave që fotografon. Shpesh herë ajo i kthehet 2 herë një subjekti, mban shënime, bisedon, lidh miqësi, u shkon në shtëpi, dhe pret castin e duhur për të shkrepur fotografinë. Për këtë arsye subjektet e saj shikojnë drejt e në sy, duke qenë të vetëdijshëm për prezencën e artistit, dhe duke përfshirë shikuesin gjithashtu. Me stilin e saj, ajo la gjurmë në fotografinë moderne duke u ndjekur nga shumë fotografë të mëvonshëm. Përderisa fotografia e Arbus lidhet me identitetin, voyeurism, personat ndryshe, në një shoqëri homofobe të viteve ‘50-‘60, jo gjithmonë u pëlqye nga publiku dhe kritika e kohës. Në një citim (Norman Mailer) thotë ‘ti japësh një kamera Diane Arbusit, është si ti japësh një fëmije një granatë dore’. Gjatë ekspozitës ‘New Documents’ në Muzeun e Artit Modern në 1967, ku Arbus u paraqit së bashku me Garry Winogrand dhe Lee Friedlander, fotografia e saj u pështy nga disa vizitorë, aq sa duhej të pastrohej çdo ditë. Ndërsa Susan Sontag, një ndër kritiket më të njohura të kohës, thotë se Diane Arbusit i mungon dhëmbshuria për subjektet e saj. Shumë veta kanë spekuluar për motivet që e shtynë Diane të fotografonte në këtë mënyrë. Por nga dorëshkrimet e saj, të cilat u bënë të njohura pas vdekjes së saj në 1971, del e kundërta. Ajo gjeti emocione, dhe pa veten të pasqyruar tek njerëzit ndryshe. Diane Arbus vinte nga klasa e pasur dhe borgjeze e shoqerisë New Yorkeze. Ajo kishte frekuentuar me rezultate të larta shkollat më të mira të vendit. Megjithatë ajo e shpërfilli origjinën e saj klasore. Këtë ndjenjë mospërkatësie dhe izolimi duket sikur kërkon tek subjektet që fotografon. Ajo mësoi fotografinë nëpërmjet Fotografisë së Modës, në studion që hapi me të shoqin. Ne 1956 në moshën 33 vjeçare ajo u shkëput prej saj, duke ndjekur vokacionin e fotografisë dokumentuese, të cilën e zhvilloi me stilin e saj personal. Një ndër shprehjet e saj është: ‘Për mua, subjekti i fotografisë është gjithmonë më i rëndësishëm sesa fotografia’; ‘Njerëzit jonormal, kanë lindur me traumën e tyre. Ata kanë kaluar testin e jetës. Ata janë aristokrat’; ‘Aktiviteti im i preferuar është të shkoj në vendet ku nuk kam qënë ndonjëherë”.
Cindy Sherman (1954)
Është një artiste amerikane e cila përdor fotografinë për të zhvilluar disa seri autoportretesh që lidhen me stereotipet e grave në kulturën perëndimore, të krijuara nga kinematografia, televizioni, reklama. Seria e parë me të cilën ajo e bë e famshme është “Film Stills” ose “Skena Filmi” në vitet ‘70-‘80, ku paraqitet e veshur si personazhe e filmave, në skena të ngjashme nga kinematografia evropiane e viteve ‘50-‘60 dhe ajo amerikane e zhanrit noir. Në këto fotografi ajo paraqitet herë si shtëpiake, herë si sekretare, herë si grua provokative, herë tjetër si një grua në kariere dhe e pavarur. Në fotografitë bardhë e zi të ciklit, ajo ndërton një katalog personazhesh, apo enciklopedi të stereotipeve të grave në kinematografinë dhe publicitetin e kohës. Ndonëse “skenat filmike” të Sherman ngjajnë me fotografitë e publicitetit të filmave (prej të cilave ka marrë emrin cikli), asnjëra prej tyre nuk i referohet një filmi konkret. Mjeshtria e Sherman qëndron se ajo luan me stereotipet e femrave, dhe me pritshmëritë apo imagjinatën tonë, që është influencuar nga këto stereotipe. Në vitet e mëvonshme, Cindy Sherman do të zhvillojë cikle të tjera fotografike që lidhen me stereotipet e bukurisë në kulturën perëndimore, dhe me ato që vijnë nga historia e artit, duke zhvilluar akoma më shumë ndriçimin, kostumografinë dhe grimin.
Annie Leibovitz (1949)
Annie Leibovitz është një fotografe amerikane e njohur për fotografimin e celebriteteve të kohës sonë, në revistat “Rolling Stone” dhe “Vanity Fair”. Por pak e dinë se në fillimet e saj ajo nisi karierën me fotografinë dokumentuese. Një perspektivë të tillë ajo mban edhe në fotografimin e konstruksionit të Ndërtesës së re të “New York Times” projektuar nga Renzo Piano. Midis viteve 2005 dhe 2006, Kompania zhvilluese Forest City Ratner porositi Annie Leibovitz të fotografonte ndërtimin e grataçelës, e cila u konkludua në ciklin fotografik “Building the Times”. E njohur për fotografimin e portreteve, edhe këtu Annie Leibovitz merr parasysh vektorin njeri. Fotografitë e “Building the Times” tregojnë se megjithë përmirësimet e teknologjisë, ndërtimi i grataçelave është akoma i varuar nga puna intensive e punëtorëve të ndërtimit dhe aftësitë e tyre individuale dhe në grup. Cikli është një homazh për qytetin e New Yorkut, dhe të kujton fotografitë e Margaret Bourke White të ndërtesave kryesore të tij. Për këtë cikël Annie shprehet “Pjesa më interesante e këtij projekti është fakti se mësova që këto ndërtesa akoma bashkohen me dorë. Të shikoje punëtorët e ndërtimit të rrëshqisnin midis kollonave të celikut dhe të montonin në lartësi trarët e rëndë, ishte një mrekulli”.
Ekspozite Fotografie dhe Prezantimi i Librit ALBANIAN SCAPES
Ditën e shtunë, dt 18 mars 2023, ora 11.00, në ambientet e TATI SPACE Photography Center, u hap Ekspozita Fotografike “ALBANIAN SCAPES -një udhëtim fotografik në peizazhin shqiptar”, me fotografi dhe printime nga Alketa Misja. Cikli është pjesë e projektit fotografik ALBANIAN SCAPES, i cili përfshin një hark kohor 2008-2022. Një pjesë e printimeve janë botuar në librin ALBANIAN SCAPES. Ndërsa një pjesë tjetër paraqiten për herë të parë në këtë ekspozitë. Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri në 22 Prill, Dita Ndërkombëtare e Tokës.
Ditën e shtunë, dt 18 mars 2023, ora 11.00, në ambientet e TATI SPACE Photography Center, u hap Ekspozita Fotografike “ALBANIAN SCAPES -një udhëtim fotografik në peizazhin shqiptar”, me fotografi dhe printime nga Alketa Misja. Cikli është pjesë e projektit fotografik ALBANIAN SCAPES, i cili përfshin një hark kohor 2008-2022. Një pjesë e printimeve janë botuar në librin ALBANIAN SCAPES. Ndërsa një pjesë tjetër paraqiten për herë të parë në këtë ekspozitë. Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri në 22 Prill, Dita Ndërkombëtare e Tokës.
Përshkrimi i Projektit
“Albanian Scapes është një seri fotografike mbi peizazhin shqiptar, ashtu siç tregohet edhe në titull Albanian + Landscapes. Gjatë këtyre 25 viteve kemi qenë dëshmitarë të ndryshimeve që ka pësuar peizazhi shqiptar si rrjedhojë e betonizimit dhe urbanizimit të shpejtë, përdorimit për qëllime komerciale dhe shfrytëzimit pa kriter të burimeve natyrore. Fotografia më ka ndihmuar të dokumentoj këtë transformim. Për këtë arsye, Albanian Scapes shërben si njëngrirje në kohë e një peizazhi i cili nuk do të jetë më i njëjtë. Albanian Scapes është një meditim mbi gjendjen ekzistuese të peizazhit shqiptar, i cili është në ndryshim të vazhdueshëm, ashtu si edhe interesat e shoqërisë në të cilën natyra bën pjesë. Projekti është ndërtuar në formën e një udhëtimi fotografik, nga veriu në jug, i cili të njeh me pasuritë natyrore shqiptare dhe kontrastet e saj. Në njërin skaj është natyra e Thethit dhe e Oroshit, ende e paprekur nga turizmi masiv, ndërsa në skajin e kundërt, peizazhi i ndërtuar i Tiranës, i cili transformohet cdo ditë nga urbanizimi i vrullshëm”
Në parathënien e librit “Albanian Scapes”, ark. Andi Papastefani shkruan – “Në këtë botim estetik e të veçantë, pamjet e këndshme të ngacmojnë syrin dhe mendjen. Alketa ka arritur të evidentojë kompleksitetin, kontrastin dhe problematikat e këtij vendi, me të cilin natyra është treguar aq bujare. Si arkitekte dhe fotografe, ajo e prezanton këtë situatë plot kontradikta në narrativën e saj fotografike nëpër Shqipëri, me anë të imazheve ikonike që të shtyjnë të mendosh, të kuptosh vlerën e vërtetë të peizazhit, kulturës, historisë, si edhe atë që kemi humbur”
Ndërsa Falma Fshazi shkruan – “Në Shqipërinë e Albanian Scapes, ne rikujtojmë qytetet që ndërrojnë fytyrë me shpejtësi, teksa mbushen me ndërtesa të larta po aq sa me histori ende për t’u dëgjuar. Histori që mbivendosen, por vazhdojnë të jenë vetvetja, ashtu si dhe peizazhi urban shqiptar, transformimi i të cilit ka vijuar me intensitet drejt kodrave, fushave e brigjeve të lumenjve, duke hyrë edhe ku nuk i takon, por pa tjetërsuar dot ndjesinë e pamjen mesdhetare, gjurmët e kohëve, e as natyrën mikpritëse të vendasve. Në veprën fotografike të Alketës, peizazhi natyror i Shqipërisë nga Thethi në Lukovë është një ekzistencë ujore, e ujërave të ëmbël, të kripur, brisk të fohtë, apo shërues e të ngrohtë, të cilët, ku nuk janë të puqur me shkëmbinjtë e lartësive, gjarpërojnë fushave të mbrojtura nga male vertikale. Ujëra të kaltër e ujëra të bardhë, ujëra të cekët e ujëra të thellë, trashëgimi ekologjike, aq sa kujtesa e gjallesave, sendeve dhe njerëzve që na vijnë nëpërmjet fotove si kërkues të kuptimit për shqiptarët, evropianët dhe botën e nesërme.
Amazon Store: ISBN Hardcover, ImageWrap: 9798881301958
Blurb Bookstore: ISBN Hardcover, ImageWrap: 9798881287856
Blurb Bookstore: ISBN Hardcover, Dust Jacket: 9798210988904
Language: English, Albanian
Standard Landscape, 10x8 inch, 25x20cm
100 pages, 87 photos, Premium Lustre Paper
Libri Fotografik "Albanian Scapes"
Libri Fotografik “Albanian Scapes” është libri i parë i botimeve Tati Space, me fotografi nga Alketa Misja dhe parathënie nga Andi Papastefani dhe Falma Fshazi. Një udhëtim fotografik në peizazhin shqiptar siç shihet nga një arkitekte dhe urbaniste. Një Peizazh në transformim të vazhdueshëm nën ndikimin e aktiviteteve njerëzore dhe urbanizimit të shpejtë. Një peizazh i brishtë që nuk do të jetë më i njëjtë.
Albanian Scapes, Alketa Misja
Libri Fotografik “Albanian Scapes” është libri i parë i botimeve Tati Space, me fotografi nga Alketa Misja dhe parathënie nga Andi Papastefani dhe Falma Fshazi.
Tashmë e vlefshme në Amazon dhe Blurb Bookstore
Amazon Store: ISBN Hardcover, ImageWrap: 9798881301958
Blurb Bookstore: ISBN Hardcover, ImageWrap: 9798881287856
Blurb Bookstore: ISBN Hardcover, Dust Jacket: 9798210988904
Language: English, Albanian
Standard Landscape, 10x8 inch, 25x20cm
100 pages, 87 photos, Premium Lustre Paper
Një udhëtim fotografik në peizazhin shqiptar siç shihet nga një arkitekte dhe urbaniste. Një Peizazh në transformim të vazhdueshëm nën ndikimin e aktiviteteve njerëzore dhe urbanizimit të shpejtë. Një peizazh i brishtë që nuk do të jetë më i njëjtë. Fotot e librit perfshijnë një hark kohor nga 2008 deri 2022. Ky është projekti më i gjatë fotografik nga Alketa Misja. Projekte të tjera fotografike prej të njëjtës autore janë Artifact Project - Fotografimi i Trashëgimisë Industriale të Periudhës Socialiste dhe Fotografimi i Arkitekturës Moderne në Shqipëri.
Në parathënien e saj Peizazhi si Trashëgimi, Falma Fshazi shkruan “Nëpërmjet punës së Alketa Misjes, peizazhi i Shqipërisë shfletohet si një album qindra faqesh. Secila foto është një libërth historie natyre, ekologjie, apo urbanizimi. Të gjitha bashkë, fotot dokumentojnë trashëgiminë shqiptare dhe peizazhin si trashëgimi.
Në Shqipërine e Albanian Scapes, ne rikujtojmë qytetet që ndërrojnë fytyrë me shpejtësi, teksa mbushen me ndërtesa të larta po aq sa me histori ende për t’u dëgjuar. Histori që mbivendosen, por vazhdojnë të jenë vetvetja, ashtu si dhe peizazhi urban shqiptar, transformimi i të cilit ka vijuar me intensitet drejt kodrave, fushave e brigjeve të lumenjve, duke hyrë edhe ku nuk i takon, por pa tjetërsuar dot ndjesinë e pamjen mesdhetare, gjurmët e kohëve, e as natyrën mikpritëse të vendasve”
Në parathënien e tij Në Shqipëri - Mes Peizazhit Natyror dhe Njerëzor, Andi Papastefani shkruan “Në këtë botim estetik e të veçantë, pamjet e këndshme të ngacmojnë syrin dhe mendjen. Ndryshe nga botime të tjera mbi Shqipërinë, ku theksohen vetëm bukuritë natyrore, ose në raste të tjera, veçse anarkia urbane, Alketa ka arritur të evidentojë kompleksitetin, kontrastin dhe problematikat e këtij vendi, me të cilin natyra është treguar aq bujare. Ky botim thekson përgjegjësinë e shoqërisë dhe banorëve për të kryer aktivitetet jetësore me sa më pak impakt negativ tek natyra
Si arkitekte dhe fotografe, ajo e prezanton këtë situatë plot kontradikta në narrativën e saj fotografike nëpër Shqipëri, me anë të imazheve ikonike që të shtyjnë të mendosh, të kuptosh vlerën e vërtetë të peizazhit, kulturës, historisë, si edhe atë që kemi humbur. “
Saul Leiter
Saul Leiter është një fotograf dhe piktor amerikan, i njohur për fotografitë e tij të qytetit të New Yorkut në fund të viteve 1940 deri në vitet 1960, si një ndër pionerët e filmit me ngjyra. Leiter gjeti momente të qeta brenda kaosit urban dhe i portretizoi ato në mënyrë piktoreske. Puna e tij ka lidhje me Ekspresionizmin Abstrakt Amerikan dhe Shkollën Fotografike të New Yorkut. Fotografia e tij dallohet nga kompozimet abstrakte, tonaliteti i ngjyrave, minimalizmi, ndjesia intime dhe voyeurism-i
Saul Leiter
(ShBA 1923- 2013)
Saul Leiter, Self-Portrait 1950, credit © Saul Leiter Foundation
Saul Leiter është një fotograf dhe piktor amerikan, i njohur për fotografitë e tij të qytetit të New Yorkut në fund të viteve 1940 deri në vitet 1960, si një ndër pionerët e filmit me ngjyra. Leiter gjeti momente të qeta brenda kaosit urban dhe i portretizoi ato në mënyrë piktoreske. Puna e tij ka lidhje me Ekspresionizmin Abstrakt Amerikan dhe Shkollën Fotografike të New Yorkut. Fotografia e tij dallohet nga kompozimet abstrakte, tonaliteti i ngjyrave, minimalizmi, ndjesia intime dhe voyeurism-i që e dallon nga vepra e bashkëkohësve të tij si Robert Frank, Diane Arbus dhe William Klein. Leiter fotografoi vende të qeta brenda territorit të lagjes ku banonte. “Unë fotografoj në lagjen time. Mendoj se gjërat misterioze ndodhin në vende të njohura”.
Saul Leiter, Taxi 1957, credit © Saul Leiter Foundation
Ndër subjektet e preferuara të Leiter janë kalimtarët ose reflektimet e tyre, të fotografuara nga vitrinat e dyqaneve, së bashku me çadrat, ditët me dëborë, taksitë, tabelat dhe reklamat në rrugë, duke formuar kompozime abstrakte në shtresa të mbivendosura të fokusit dhe jashtë-fokusit. “Më ndodh të besoj në bukurinë e gjërave të thjeshta. Unë besoj se gjëja më jointeresante mund të jetë shumë interesante.” Në filmin dokumentar kushtuar Leiter, nga Tomas Leach, me titull In No Great Hurry: 13 Lessons in Life with Saul Leiter, në moshën 88-vjeçare fotografi thotë: "Unë mund të jem jashtë mode. Por besoj se ka një gjë të tillë si kërkimi për të bukurën - kënaqësia në gjërat e bukura në botë. Dhe nuk mendoj se dikush duhet të kërkojë falje për këtë."
Saul Leiter, Red Curtain 1956, credit © Saul Leiter Foundation
Një nga kontributet e Leiter është se ai solli një estetikë të re në fotografinë e rrugës, duke përdorur filmin me ngjyra në fillim të viteve '50, shumë përpara se të vlerësohej në skenën e artit të viteve '70. Për një kohë të gjatë, filmi me ngjyra nuk konsiderohej një formë arti, sepse ai ishte i shtrenjtë dhe i paparashikueshëm në printim. Kjo bëri që shumë artistë të përdornin filmin bardh e zi, duke krijuar bindjen se filmi me ngjyra ishte më pak artistik. Megjithatë, Leiter fotografoi për një kohë të gjatë me ngjyra, shpesh duke përdorur filmin Kodachrome të skaduar, i cili u dha fotografive një nuancë të veçantë. Për këtë arsye, ai konsiderohet si pionier i fotografisë me ngjyra. Leiter zhvilloi gramatikën e tij vizuale, duke i kthyer momentet e zakonshme të përditshme në imazhe të bukura abstrakte. "Unë admiroja një numër të madh fotografësh, por për disa arsye arrita në një këndvështrim timin."
Saul Leiter, Snow 1970, credit © Saul Leiter Foundation
Saul Leiter, Postmen 1952, credit © Saul Leiter Foundation
Saul Leiter refuzoi të shpjegojë punën e tij. "Unë nuk kam një filozofi, kam një aparat fotografik." Por në këmbim na la shumë shprehje të bukura që tregojnë natyrën e një artisti jokonvencional. Në një intervistë ai shprehet: “Ne jetojmë në një botë plot pritshmëri dhe nëse ke guxim, i shpërfill pritshmëritë. Dhe mund të presësh me padurim telashet.” Dhe natyra e Leiter kishte qenë jokonvencionale që në rininë e tij, kur në moshën 22 vjeçare braktisi studimet teologjike dhe kundër dëshirës së familjes u transferua në Nju Jork nga vendlindja e tij Pittsburgh për tu bërë piktor. Atje ai gjeti afinitet me ekspresionizmin abstrakt. Pas kontakteve me piktorin ekspresionist Richard Pousette-Dart dhe fotografin W. Eugene Smith, ai filloi të bënte fotografi për të fituar para. Fotot e para janë bardh e zi të miqve dhe skenave urbane. Në vitet 1950, kuratori Edward Steichen prezantoi fotografitë e Leiter-it në Muzeun e Artit Modern: në vitin 1953, në ekspozitën Gjithmonë të Panjohurit e Rinj dhe në leksionin e slideve të vitit 1957, Fotografia Eksperimentale me Ngjyra. Leiter punoi si fotograf i modës për Harper's Bazaar, Elle, British Vogue dhe revista të tjera, ku zhvilloi një stil të ngjashëm me fotografinë e tij të rrugës.
Saul Leiter, Mary circa 1947, credit © Saul Leiter Foundation
Saul Leiter, Harper's Bazaar circa 1960, credit © Saul Leiter Foundation
Saul Leiter, Reflection 1958, credit © Saul Leiter Foundation
Në vitet 1980, Leiter u përball me vështirësi financiare dhe u detyrua të mbyllë studion e biznesit të tij . Për dy dekada ai punoi në heshtje, duke pikturuar dhe fotografuar në lagjen e tij East Village. “Kam kaluar një pjesë të madhe të jetës sime duke u injoruar. Unë kam qenë gjithmonë shumë i lumtur me këtë gjë. Të injorohesh është një privilegj i madh. Kështu mendoj se kam mësuar të shoh atë që të tjerët nuk shohin dhe të reagoj ndryshe ndaj situatave. Unë thjesht kam vëzhguar botën, i përgatitur për asgjë.”
Saul Leiter, Harlem 1960, credit © Saul Leiter Foundation
Saul Leiter, Mirrors circa 1958, credit © Saul Leiter Foundation
Fotografia e rrugës e Leiter fitoi vëmendje 50 vjet pasi ai krijoi shumë prej veprave të tij, me botimin e librit të tij të parë, Early Color, në 2006, e ndjekur nga seti me dy vëllime Early Black and White në 2014 dhe koleksioni nudo In My Room në 2018, së bashku me një sërë ekspozitash.
Studio e Saul Leiter në East Village të Nju Yorkut, ku ai punoi dhe jetoi nga viti 1952 deri në fund të jetës së tij në 2013, është bërë tanimë shtëpia e Fondacionit Saul Leiter, i cili ka për qëllim të ruajë dhe promovojë artin dhe trashëgiminë e fotografit. Arkivi përfshin mijëra printime, slide, negativë dhe piktura, shumë prej të cilave ende nuk janë bërë të njohura për publikun.
Shënim i editorit: Falenderojmë Fondacionin Saul Leiter për imazhet e ofruara dhe ndihmën në përzgjedhjen e informacionit:
Libra nga Saul Leiter:
Burimi i citimeve të Saul Leiter:
Filmi dokumentar kushtuar Leiter, me regji nga Tomas Leach, In No Great Hurry: 13 Lessons in Life with Saul Leiter:
Intervista që Leiter ka dhënë në vitet e fundit të jetës së tij:
Saul Leiter in Conversation with Vince Aletti, May 2013
Part 1 - Lecture by Saul Leiter: New York Reflections
Part 2 - Lecture by Saul Leiter: New York Reflections
Part 3 - Lecture by Saul Leiter: New York Reflections
Part 4 - Lecture by Saul Leiter: New York Reflections
podcast from 2006 interview with Mitch Teich on WUWM’s Lake Effect radio show
Eugène Atget
Eugène Atget është një fotograf francez, i njohur për fotografimin e arkitekturës të Parisit të vjetër në fund të shekullit 19-të dhe fillim të shekullit 20-të. Ai njihet si pioneri i fotografisë dokumentuese moderne. Atget krijoi një arkivë të pasur prej 5,000 negativash dhe 10,000 printimesh duke punuar në disa seri fotografike, si shtëpitë dhe rrugët, profesionet, parqet, vitrinat dhe artifakte të ndryshme.
Eugen Atget, Portret 1927 nga © Berenice-Abbott
Eugène Atget
(Francë 1857 - 1927)
Eugène Atget është një fotograf francez, i njohur për fotografimin e arkitekturës të Parisit të vjetër në fund të shekullit 19-të dhe fillim të shekullit 20-të. Atget njihet si pioneri i fotografisë dokumentuese moderne, ndonëse vepra e tij u vlerësua pas vdekjes, kur Berenice Abbott bleu arkivën e negativave dhe printimeve dhe i bëri të njohura në Amerikë nëpërmjet botimit të librave dhe ekspozitave. Atget filloi të fotografojë në një moshë relativisht të vonë, rreth të tridhjetave, në fund të viteve 1880, kur fotografia kishte filluar të popullarizohej si rezultat i avancimeve në teknlogji. Subjektet e tij të para ishin motivet floreale dhe skenat rurale, të kërkuara nga klientë piktorë dhe ilustratorë. Por në fund të viteve 1890, fokusi i tij u bë Parisi i cili vazhdoi të mbetet për 30 vitet në vazhdim deri në fund të jetës së tij. Në këtë periudhë Parisi kishte qënë pjesë e projekteve modernizuese Haussmaniane, të cilat kishin rrafshuar lagjet e vjetra në këmbim të bulevardeve të gjera dhe ndërtesave të reja të borgjezisë. Ky operacion i cili u inicua nga Napoloni i III dhe u ndërmor nga George-Eugene Haussmann midis viteve 1853-1927, nuk mbeti pa u kritikuar nga disa grupime. Në këtë klimë, Atget interesohet për Parisin e vjetër, duke fotografuar atë cfarë kishte mbetur prej tij; rrugët, ndërtesat e vjetra, dyer, dritare, vitrina dyqanesh, shkallare, parqe, dhe artifakte të ndryshme. Në kartën e tij të biznesit shkruan “Creator and Purveyor of a Collection of Photograph Views of Old Paris” (krijues dhe ofrues i një koleksioni pamjesh fotografike të Parisit të vjetër". Klientët e tij ishin arkitektët, piktorët të cilët donin ekzemplarë të arkitekturës së vjetër për veprat e tyre, institucionet shtetërore të arkivave, dhe individë të cilët kërkonin të kishin fotografi të Parisit të vjetër.
Atget krijoi një arkivë të pasur prej 5,000 negativash dhe 10,000 printimesh duke punuar në disa seri fotografike, si shtëpitë dhe rrugët, profesionet, parqet, vitrinat. Deri në fund të jetës ai përdori teknikën e vjetër të fotografimit me view camera në negativë xhami 18x24 cm, e cila i jepte fotografive një ndjesi kontempluese. Atget e quante veten fotograf dokumentues. Gjatë kohës që jetoi, fotografia e tij nuk u konsiderua si Art pasi nuk hynte as në kanonet e artit tradicional Piktorialist, dhe as në lëvizjen moderne të fotografisë surrealiste dhe konstruktiviste të fillim shekullit. Vepra e tij tërhoqi vëmendjen e surrealistit Man Ray dhe asistentes së tij Berenice Abbott, e cila e vizitoi shpesh studion e fotografit gjatë viteve të fundit të jetës së tij, dhe pas vdekjes në 1927 bleu arkivën prej 1,000 negativësh dhe 10,000 printimesh. Abbott punoi në mënyrë të palodhur për të bërë të njohur Atget në Amerikë nëpërmjet shkrimit të eseve, botimit të librave dhe shfaqjes së ekspozitave. Vepra e Eugèn Atget shërbeu si frymëzim për një gjeneratë te re fotografësh si Walker Evans, Ansel Adams, dhe të tjerë, për të paraqitur faktet e zakonshme të jetës me qartësi dhe poetizëm.
15 Quai Bourbon 1900, © Eugene Atget
Rue Houtefeuille, 6th Arrondissement 1898 © Eugene Atget
Bon Marche © Eugene Atget
Avenue de l’Observatoire, © Eugene Atget
Cour 7 Rue de Valence 1922, © Eugene Atget
Hotel le Charron 1900, © Eugen Atget
Hotel de la Salamandre 1900, © Eugene Atget
Lion head knocker 1900, © Eugen Atget
Rue de la Montagne Sainte Genevieve 1898, © Eugene Atget
Untitled 1898, © Eugene Atget
Mitron 1899, © Eugene Atget
Marchand de paniers 1899, © Eugene Atget
Untitled 1900, © Eugene Atget
Rue de la Montagne Sainte Genevieve 1925, © Eugene Atget
Avenue des Gobelins 1927, © Eugene Atget
Pantheon Paris 1924, © Eugene Atget
Porte Cluny 1898, © Eugene Atget
Grand Trianon 1924 © Eugen Atget.
Trianon Pavillon Francais 1924, © Eugen Atget
Libra të Përzgjedhur për Eugèn Atget:
Rozafa Shpuza
Rozafa Shpuza është njëherësh poete dhe fotografe, risi që krijon një ndërthlidhje unike midis dy arteve. Ajo lëvron zhanrin e poezisë në dialektin gegë, por ajo është gjithashtu produktive në fushën e fotografisë, kryesisht në zhanrin e fotografisë urbane dhe të rrugës. Fotografitë e saj më së shumti janë shkrepur në rrugët e qytetit të saj të lindjes, Shkodër.
Rozafa Shpuza, Autoportret
Rozafa Shpuza
(Shqipëri 1969-)
Rozafa Shpuza është njëherësh poete dhe fotografe, risi që krijon një ndërthlidhje unike midis dy arteve. Ajo lëvron zhanrin e poezisë në dialektin gegë, por ajo është gjithashtu produktive në fushën e fotografisë, kryesisht në zhanrin e fotografisë urbane dhe të rrugës. Fotografitë e saj më së shumti janë shkrepur në rrugët e qytetit të saj të lindjes, Shkodër. Subjektet e fotografuara janë momente urbane të shkëputura nga skenat e qytetit, të kapura në mënyre abstrakte, shpesh herë surreale, me nota humori dhe të kompozuara mirë. Galeria e dytë e fotografive, ndoshta ajo më kryesorja, janë portretet e banorëve të qytetit, të fotografuar në mënyrë spontane në rrugët dhe sheshet e tij, ndërsa kryejnë aktivitete apo meditojnë të heshtur në qetësinë e tyre, të kapur në befasi duke na krijuar një gjendje të veçantë emocionale. Çfarë mendojnë personazhet e rrugës, kalimtarët e heshtur, fotografuar të izoluar në mesin e kaosit urban? Duket sikur secili prej tyre është mbyllur në botën e brendshme, zhytur në mendimet dhe hallet personale. Në një shoqëri individualiste, ku secili mendon për vete, Rozafa kërkon natyrshëm të depërtojë tek individi dhe psikologjia e tij. Një galeri e tretë e fotografive, e cila mua më pëlqen shumë, është cikli i autoportreteve në rrugët e qytetit, të shkrepura në trotuare, vitrina dyqanesh apo kafene, të kapura në superpozime planesh të ndryshme, duke aluduar për një botë komplekse dhe të ngatërruar në të cilën gjendet artisti dhe individi në qytetin modern. Fotografitë e Rozafës, ndonëse janë të veçanta në skenën e fotografisë urbane shqiptare, ushqehen nga një traditë e pasur ndërkombëtare e fotografisë së rrugës, të krijuar dhe frymëzuar nga fotografia e Walker Evans, Garry Winogrand, William Klein, Diane Arbus, Vivian Mayer, dhe të tjerë.
Më poshtë mund të lexoni një përshkrim që Rozafa Shpuza i bën fotografisë së saj urbane, dhënë për TatiSpace. Si nisi proçesi krijues, cila është nxitja dhe inspirimi i saj?
Rozafa Shpuza: Fotografia është një dashuri imja e kahershme, që vazhdon të më frymëzojë dhe të jetë pjesë e rëndësishme e përditës sime. Kam shumë vjet që merrem me fotografi, herë më intensivisht e herë më qetësisht, dhe mund të pohoj pa frikë se fotografia ma ka zbukuruar jetën. Aparatin e parë fotografik e kam blerë në Danimarkë, kur shkova në një kurs specializimi në vitin 1994. Dinamika e atij vendi, arkitektura, njerëzit, mënyra e ndryshme e konceptimit të ambienteve publike më joshi që t’i fiksoj të gjitha këto në aparatin tim tepër modest. Qysh atëherë nuk jam ndalur më. Fotografoj në rrugë se e ndjej se personazhet që fiksoj janë të vërtetë dhe përcjellin mesazhin e jetës pa korniza. Fotografia e rrugës është pjesa më e rëndësishme e krijimtarisë sime artistike. Udhëtoj shumë se e ndjej se qytetet kanë shumë surpriza për aparatin tim fotografik. Albumi i fundit me fotografi të rrugës është ai që realizova në Shkodër në periudhën e izolimit të pandemisë Covid 19. Një qytet i zbrazët, personazhe të frikësuar që nguten, dritare e dyer të mbyllura, të gjitha këto ndjesi tashmë janë të fiksuara në albumin tim “Ditari i nji stine të mrrolun”. Kam marrë pjesë në shumë aktivitete kushtuar fotografisë, në ekspozita të përbashkëta dhe personale, brenda dhe jashtë vendit, me dëshirën e mirë për të njohur artistë fotografë dhe për të parë ku qëndron fotografia ime në krahasim me fotot e tyre. Para 3 vjetëve kam hapur në Shkodër një galeri arti, te shtëpia vjetër e prindërve, me dëshirën e mirë që të promovoj artistë nga e gjithë bota.
Momente Urbane
© Rozafa Shpuza, Ujshëm
© Rozafa Shpuza, Shkodra News
© Rozafa Shpuza, Shkodra
© Rozafa Shpuza, Kafja e Madhe, Shkodër
© Rozafa Shpuza, Qasje Vitrinash
© Rozafa Shpuza, Selfportret
© Rozafa Shpuza, Trille Vitrinash
© Rozafa Shpuza, No Smoking
© Rozafa Shpuza, Përdita
© Rozafa Shpuza, Kati F
© Rozafa Shpuza, Riparim Biçikletash
© Rozafa Shpuza, Te Majloja Gjilan
© Rozafa Shpuza, Pogradec
© Rozafa Shpuza, Askundi
© Rozafa Shpuza, Komunikim, Koman Shkoder
© Rozafa Shpuza, Trumnajë bore
© Rozafa Shpuza, Askundi Jem
Portrete Kalimtarësh
© Rozafa Shpuza
© Rozafa Shpuza
© Rozafa Shpuza, Kurthe Fasadash
© Rozafa Shpuza, Pianoja
© Rozafa Shpuza, Koha Ditore
© Rozafa Shpuza, Taksat që falen
© Rozafa Shpuza, Femijët
© Rozafa Shpuza, Kurreshtja
© Rozafa Shpuza, Shëtitje
© Rozafa Shpuza, Kujtime t’akullueme
© Rozafa Shpuza, Njomza
© Rozafa Shpuza, nga Cikli “Ditari i një stine të mrrolun”
© Rozafa Shpuza, Kohë Lutjesh, Shkodër
© Rozafa Shpuza, nga Cikli “Ditari i një stine të mrrolun”
© Rozafa Shpuza, nga Cikli “Ditari i një stine të mrrolun”
© Rozafa Shpuza
© Rozafa Shpuza, Endacaku
© Rozafa Shpuza, Selektuesi, nga Cikli “Ditari i një stine të mrrolun”
© Rozafa Shpuza, Dreka
© Rozafa Shpuza
© Rozafa Shpuza, Plisat
© Rozafa Shpuza, tek Dugajt e Reja, Shkodër
© Rozafa Shpuza, Kojshija
Color Photography
© Rozafa Shpuza, Muzg i Njelmët
© Rozafa Shpuza, Komunikim
© Rozafa Shpuza, Na ishte njëherë
Për më shumë rreth fotografisë së Rozafa Shpuzës, mund të klikoni në rrjetet e saj sociale, Facebook, Instagram dhe Galleria Oda.
"Big cities in my eyes" - photography Meti Spahiu
Meti Spahiu është një arkitekt i sapodiplomuar në Fakultetin Teknik të Vjenës (TU WIEN ), i cili ndjek pasionin e Fotografisë së Arkitekturës. Subjekti i fotografisë së tij janë ndërtesat e reja rezidenciale dhe komerciale në qytetin e Vjenës dhe qytete të tjera të Europës. Fotografitë e tij bardhë e zi shprehin vertikalitetin dhe horizontalitetin në arkitekturë, duke përforcuar anën estetike të objektit.
Në TATÌ SPACE po çelim një rubrikë të re të postimeve, mbi fotografët e rinj shqiptarë, emergjentë në fushën e Fotografisë së Arkitekturës. Meti Spahiu është një arkitekt i sapodiplomuar në Fakultetin Teknik të Vjenës (TU WIEN ), i cili ndjek pasionin e Fotografisë së Arkitekturës. Subjekti i fotografisë së tij janë ndërtesat e reja rezidenciale dhe komerciale në qytetin e Vjenës dhe qytete të tjera të Europës. I lindur në Kamenicë të Kosovës, ku jetoi deri në moshën 25 vjeçare, Meti u shpëngul për të studiuar dhe jetuar në Vjenë, Austri. Rrugëtimin e tij si arkitekt e shikon të lidhur ngushtë me fotografinë. Fotografitë e tij bardhë e zi shprehin vertikalitetin dhe horizontalitetin në arkitekturë, duke përforcuar anën estetike të objektit. Siç thotë ai, “ideja e fotografive të mia është që të sjell imazhe të bukura, që të tërheqin vëmendjen e publikut për estetikën e objekteve të fotografuara. Do të doja që njerëzit që kalojnë çdo ditë pranë një ndërtese në mënyrë të shpenguar, kur të shohin fotografinë të zbulojnë bukurinë e arkitekturës së saj . Për mua, fotografia është një fushë që nuk do më zhgënjejë kurrë, dhe që do eci paralelisht me profesionin e arkitektit”.
City gate Aderklaaerstrasse - Vienna, © Meti Spahiu
Fernheizwerk Arsenal - Vienna, © Meti Spahiu
Harry SeidlerTurm - Vienna, © Meti Spahiu
JanisJoplin Promenade - Vienna, © Meti Spahiu
Leonard-Bernstein-Strasse - Vienna, © Meti Spahiu
Maintrain Station -Vienna, © Meti Spahiu
Olympiahalle 6020 Innsbruck, © Meti Spahiu
Strasse der Wiener Wirtschaft - Vienna, © Meti Spahiu
The stairs school “Eusebio da Guarda”, © Meti Spahiu
Via Dell’annunciata Milano, © Meti Spahiu
Ekspozite Fotografike QYTETI NE VERE 2020
Ekspozitë Fotografike Online “QYTETI NË VERË” 2020
TatìSpace prezanton Ekspozitën e dytë fotografike online me temën “QYTETI NË VERË”. Në këtë kohë të vështirë pandemie për të gjithë globin, i kërkuam fotografëve nga e gjithë bota, profesionist dhe amator, të moshave dhe profesioneve të ndryshme, ti përgjigjeshin temës së qytetit në verë. Vera e këtij viti ishte e pazakontë për të gjithë ne. Në mungesë të lirisë të lëvizjes dhe problemeve të shumta që solli pandemia, jetët tona nuk ishin të njëjta. Shumica prej nesh u detyrua të mos udhëtojë si zakonisht por të qëndrojë në të njëjtin vendbanim, duke u adoptuar në një raport të ri me qytetin dhe bashkëqytetarët e tij. Në këtë periudhë, fotografia mbeti një bashkëshoqëruese besnike dhe një pasqyruese vizuale e denjë e përjetimeve tona në këtë marëdhënie të re të krijuar midis qytetarit, shoqërisë dhe territorit. Duke shpresuar se do të shijoni në këtë Ekspozitë copëza të përjetimeve të ndryshme të fotografëve pjesëmarrës, falenderojmë të gjithë artistët që iu përgjigjën ftesës sonë.
Ju Faleminderit!
TatìSpace
Autore: Rozafa Shpuza
Titulli: “Pritja”
Vendi: Qyteti Shkodër
Përshkrimi: Pandemia bëri që qyteti të presë me ankth hapat e njerëzve, buzagazin, ngutin, bisedat. Cdo gjë ra në heshtje dhe karriget e boshatisuara presin me shpresë se do të zhurmojnë përsëri nga njerëzit, të cilët do të ulen të shkujdesur për të pirë një kafe.
© Rozafa Shpuza “Pritja”
© Genta Karanxha “Late Night Walk”
Author: Michelle Mayer
Title: “Border Crossing”
Vendi: Border of Hoboken and Jersey City, New Jersey
Përshkrimi: Më pak makina që udhëtojnë në rrugët e qytetit tani të pambushura, ka nënkuptuar ajër më të pastër dhe një rritje drastike të këngës së shpendëve këtë verë. Këtu, në atë që është normalisht një kryqëzim tepër i zënë -- i zënë me makina dhe këmbësorë poshtë dhe një hekurudhë lart -- dy pëllumba relaksohen, pavarësisht se për momentin vështrojnë një fotograf kurioz ndërsa ajo kalon kufirin midis Jersey City dhe Hoboken, New Jersey.
© Michelle Mayer “Border Crossing”
Author: Rudina Aleksi
Titulli: “Braktisje e qytetit”
Vendi: Toronto, Kanada
Përshkrimi: Foto është marrë nga Ishulli Qëndror i Torontos. Ishulli ndodhet 10 min larg me anije nga bregu i Torontos dhe ofron pamje spektakolare të siluetës së Torontos. Çdo njeri e ndjen dëshirën për të braktisur qytetin ndonjëherë.
Rudina Aleksi është diplomuar në Universitetin Politeknik të Tiranës, në degën Arkitekturë, me specializim në Urbanistikë, 1995. Ajo ka punuar në Urbanistikën e Qytetit të Fierit. Që prej 22 vitesh Rudina banon në Toronto, Kanada. Firmat arkitekturore ku ka punuar përfshijnë PDA Architects dhe HOK Canada. Që prej 11 vitesh punon me BH Architects.
© Rudina Aleksi “Braktisje e Qytetit”
Autor: Albert Cmeta.
Titulli: “Fëmijët e gjejnë lojën kudo”
Vendi: Ish fusha e aviacionit, Tiranë
Përshkrimi: Fëmijët e lagjes tek ish fusha e aviacionit në mungesë të lojrave për këtë grupmoshë, gjetën një mënyrë zbavitëse për të luajtur, duke kërcyer mbi shatërvane, meqënëse ishte verë, freskoheshin njëkohësisht :-). Fëmijët kanë aftësi ta kthejnë gjithçka në lojë...
© Albert Cmeta “Fëmijët e gjejnë lojën kudo”
Autore: Doriana D. Musaj
Titulli Foto 1: “Muri i lotëve”
Logoja e 100 vjetorit të Tiranës kryeqytet, si vulë e krimit të kryer, atë të shkatërrimit të Teatrit në 17 Maj 2020. Vera e parë pa Teatër.
Titulli Foto 2: “Kartolinë Tirana 2020”
I fundit imazh i Sahatit të qytetit pa kullat si hijezues të kohës së tij. Kartolinë klasike e Tiranës bardhë e zi...
Titulli Foto 3: “Grafiti”
Sheshi i Teatrit të Kukullave në mesditë korriku, i preferuar i adoleshentëve, të cilët grafitin e përdorin për të ulëritur atë çka konvecionalja i pengon.
Autore: Loreta Çapeli
Titulli: “Pak Corbusier në Qytet”
Vendi: Tiranë, Shqipëri
Loreta Çapeli është arkitekte, pedagoge e Historisë së Arkitekturës Botërore dhe asaj Shqiptare, në Fakultetin e Arkitekturës dhe Urbanistikës të Universitetit Politeknik, Tiranë. Fushat e saj të kërkimit janë Historia e Arkitekturës Botërore dhe Shqiptare, kritika dhe analiza arkitekturore e tipologjive të ndërtimit, rivlerësimi dhe restaurimi i monumenteve të trashigimisë kulturore.
Autore: Miranda Haxhi
Titulli: “Një ditë vere në kodrat kurorë të Tiranës”
Vendi: Tirana, Shqipëri
Miranda Haxhi është arkitekte urbaniste, ajo ka punuar në Institutin Kombëtar të Urbanistikës në Plane Zhvillimi të Qyteteve dhe Bregdetit.
© Miranda Haxhi “Një ditë vere në kodrat kurorë të Tiranës”
© Alketa Misja, Himara Naten
Henri Cartier-Bresson
Henri Cartier-Bresson është një fotograf francez, një ndër figurat më me influencë të shekullit të 20-të. Ai konsiderohet si pioner i fotografisë spontane të rrugës (candid street photography), babai i fotoreportazhit modern, i cili solli një estetikë dhe praktikë të re, duke bërë që fotografia e reportazhit të pranohej si një formë arti. Emri i tij asociohet me aparatin e dorës Leica 35mm dhe me konceptin e “momentit deçiziv”.
Henri Cartier-Bresson
(Francë 1908-2003)
Portret Henri Cartier-Bresson me kameran e tij Leica M3, © Jane Bown, Paris 1957
Henri Cartier-Bresson është një fotograf francez, një ndër figurat më me influencë të shekullit të 20-të. Ai konsiderohet si pioner i fotografisë spontane të rrugës (candid street photography), babai i fotoreportazhit modern, i cili solli një estetikë dhe praktikë të re, duke bërë që fotografia e reportazhit të pranohej si një formë arti. Emri i tij asociohet me aparatin e dorës Leica 35mm dhe me konceptin e “momentit deçiziv”. Në ditët e sotme ku jemi të rrethuar nga një oqean imazhesh fotografike, shkrepim dhe shkarkojmë në mënyrë dixhitale me mijëra fotografi në rrjetet sociale, trashëgimia e Henri Cartier-Bresson jo vetëm nuk është vjetëruar, por përkundrazi ajo na mëson mjaft gjëra mbi teknikën dhe etikën e fotografisë. Henri Cartier-Bresson konsiderohej një artist i përgjegjshëm për profesionin dhe shoqërinë ku jetonte.
Ai është artisti avant-garde, i riu rebel, gjuetari i kafshëve të egra në Afrikë, ish i burgosur i luftës në kampet naziste, fotoreporteri i ngjarjeve kryesore të pas Luftës së Dytë Botërore, bashkëthemelues i agjensisë fotografike Magnum, një figurë e cila revolucionarizoi imazhin fotografik. E megjithatë ai qëndroi deri në fund një figurë mjaft e thjeshtë, që preferonte të mos shfaqej dhe të mos jepte intervista. Ai ishte personi që qëndronte në heshtje në pritje të momentit perfekt për të fotografuar, i cili zgjidhte me kujdes shkrepjen, dhe që preferonte të njihte në avancë ngjarjet dhe njerëzit që do të fotografonte. Në trazirat studentore të vitit 1968 në Paris, me gjithë ngjarjet e vrullshme, dëshmitarët tregojnë se Bresson shkrepi me një ritëm 4 foto në orë. Siç thotë ai vetë: ‘Mua nuk më intereson fotografia, por më interesojnë njerëzit’. Për afro gjysmë shekulli ai fotografoi ngjarjet kryesore të shekullit 20-të si Luftën e Spanjës, fundin e Luftës së Dytë Botërore, Gandin pak minuta para se të vritej në 1948, ditët e para të regjimit komunist në Kinë në 1949, Indonezinë e sapodalë nga kolonializmi. Ai ishte fotografi i parë perëndimor i cili u lejua të fotografonte në Bashkimin Sovietik gjatë Luftës së Ftohtë. Merita e Breson është se krijoi imazhe të bukura dhe poetike, që portretizojnë rëndësinë e vendit dhe të kohës. Ashtu siç shprehet: “Qëllimi im ishte të shprehja esencën e një fenomeni në një imazh të vetëm”, që shpreh idenë e tij mbi “momentit deçiziv” që e shoqëroi gjithë jetën.
© Henri Cartier-Bresson, Heeres, France 1932
© Henri Cartier-Bresson, “Mbrapa Stacionit St.Lazare”, Paris France, 1932
© Henri Cartier-Bresson, “Brenda dyerve rrëshqitëse të arenës së luftës me dema” Valencia Spain, 1933
Fillimet në Fotografi
Henri Cartier-Bresson e filloi fotografinë në 1931, atëherë kur bleu kameran e sapodalë Leica me film 35 mm, të cilës nuk iu nda për afro gjysëm shekulli. Ai i përket brezit të fotografëve të parë evropianë të cilët eksploruan në maksimum potencialin krijues të kameras së vogël të dorës. Për Bresson – “Fotografia për mua është një skicë e shpejtë, dhe sekreti është të harrosh që mban një kamera”. Dëshira e tij fillestare ishte të bëhej piktor, (pasi kishte refuzuar kërkesën e familjes për të vazhduar traditën e biznesit familjar të tekstileve). Influencat kryesore në formimin e tij vizual, të cilat u shprehën në fotografinë e tij të mëvonshme, ishin gjeometria formale e pikturës së Rilindjes dhe serendipiti i Surrealizimit, së bashku me një shpirt të fortë aventure. I influencuar nga shkolla e piktorit kubist Lohte, Henri zhvilloi një interes për pikturën klasike me proporcione rigoroze matematikore. Më vonë ai do të thoshte se cdo gjë që dinte për fotografinë, e kishte mësuar nga Lohte. Për Bressonin, kërkimi i rregullit gjeometrik në kompozimin në viewfinder, ishte një ndër kriteret kryesore që ai zgjidhte gjatë proçesit fotografik. Ai asnjëherë nuk i priste fotot por insistonte që ato të shfaqeshin ashtu siç i kishte shkrepur, duke paraqitur madje edhe kornizën e zezë të zhvillimit të negativit. "You shoot properly while it's there", duke përforcuar kështu idenë se fotoja duhet shkrepur siç duhet që në momentin e kompozimit të saj në viewfinder. Në këtë mënyrë Henri Cartier-Bresson ndihmoi në kredibilitetin e fotoreportazhit, të pacënuar nga editimi.
© Henri Cartier-Bresson, “Dy fëmijë në rrugët e ngushta me diell” Seville Spain, 1933
© Henri Cartier-Bresson, “Një grup personash përpara një muri me dritare të vogla”, Madrid Spain, 1933
Influenca e dytë në fotografinë e Bresson vjen nga një rrymë më pak racionale siç është Surrealizimi, me të cilën ai ra në kontakt në rini gjatë takimeve me figurat kryesore në “Cafe de la Place Blanche” në Paris. Prej Surrealizimit ai përvetësoi filozofinë e spontanes, shansit dhe intuitës. “"Për mua kamera është një bllok skicash, një instrument i intuitës dhe spontanitetit, mjeshtër i çastit, i cili në terma vizual, pyet dhe vendos njëkohësisht". Për Henri Cartier-Bresson, kamera Leica 35mm ishte instrumenti më i përshtatshëm për të shprehur krijimtarinë e tij artistike. Ndonëse Bresson ishte në kërkim të spontanes, kompozimet e tij nuk janë produkt i serendipitit, por ai e zgjidhte me kujdes skenën dhe priste derisa të gjithë elementet e duhur të shfaqeshin në viewfinder, për të fiksuar në film momentin e deçiziv.
@ Henri Cartier-Bresson, “Një grup fëmijësh luajnë mes rrënojave” Seville Spain, 1933
© Henri Cartier-Bresson, “E Diel në brigjet e lumit Seine” France 1938
Fotot e tij ndonëse pasqyrojnë një ngjarje apo moment historik, ato janë entitete të pavarura artistike. Duke kërkuar të bukurën në gjërat e zakonshme, ai lidhi artin me fotojurnalizmin. Fotografitë e tij të para i përkasin periudhës 1932-1935 gjatë udhëtimeve të tij në Itali, Spanjë, Marok, Meksikë, të cilat u paraqitën në disa ekspozita fotografike. Fotografitë e kësaj periudhe konsiderohen si më të mirat e Bresson dhe të historisë së fotografisë moderne të inspiruara nga Surrealizmi.
© Henri Cartier-Bresson, “Kurorëzimi i mbretit George VI” London England", 12 May 1937.
Bresson në kinematografi
Gjatë qëndrimit në New York në 1935, Bresson njohu Paul Strand i cili e nxiti të merrej me kinematografi. Midis viteve 1936-1939 ai punoi si asistent i regjizorit francez Jean Renoir në prodhimin e filmit Une Partie de Campagne (A Day in the Country) dhe La Règle du Jeu (The Rules of the Game). Në 1937 Bresson prodhoi filmin e parë dokumentar mbi ndihmën mjekësore në Luftën e Spanjës të titulluar Return to Life. Ndonëse Breson nuk i përkiste asnjë partie politike, orientimi i tij antifashist e çoi të punonte për gazetën e majtë Ce Soir ku njohu fotoreporterë të tjerë me të njëjtat interesa, si Robert Capa dhe David “Chim” Seymour, me të cilët pas Luftës krijoi agjensinëMagnum. Me nisjen e Luftës së Dytë Botërore në 1939, Bresson iu bashkua njësisë së ushtrisë për film dhe fotografi. Në 1940 ai u kap nga gjermanët dhe u burgos në kampet e punës së detyruar. Pas dy tentativave të pasuksesshme arratisje, ai arriti të shpëtojë herën e tretë, pas së cilës kohë punoi në ilegalitet. Pas Luftës, Bresson iu kthye kinemtografisë me drejtimin e filmit La Retour, mbi rikthimin e personave të zhvendosur nga lufta. Bresson i rikthehet përsëri kinematografisë në fund të viteve ’60 me Impressions of California (1969) dhe Southern Exposures (1971). Ashtu siç thotë vetë, Bresson iu largua bërjes së filmit pasi nuk e tërhiqte drejtimi i aktorëve dhe mungesa e spontanitetit. Por nga kinematografia mësoi narrativën dhe çastin ekspresiv. Bressonit i njihet merita se ndikoi në zhvillimin e zhanrit cinema verite.
© Henri Cartier-Bresson, “Në qendër të qytetit, Manhattan NewYork” USA 1947
Bresson në Magnum
Pas ekspozitës së Bresson në MOMA New York në 1946 dhe udhëtimit të tij në Amerikë i cili konkludohet me një libër fotografik, Bresson ndërmerr të kryejë me kohë të plotë profesionin e fotoreporterit duke ndjekur këshillën e Robert Capas, i cili kishte kuptuar rëndësinë e këtij profesioni në shoqërinë e pas-Luftës. Së bashku me Robert Capa, David Seymour, George Rodger themeluan në vitin 1947 agjensinë e parë fotografike kooperative Magnum. Organizata i ofronte gazetave dhe revistave të kohës, mbulimin me fotografi të ngjarjeve kryesore nga fotoreporterët me të talentuar, duke ruajtur autorsinë dhe lirinë e tyre të zgjedhjes. Nën kupolën e Magnum Bresson veshi petkun e fotoreporterit dhe fotografoi ngjarjet kryesore në Indi, Kinë, Indonezi, Egjipt. Këto fotografi u botuan në formën e disa librave midis viteve 1952 dhe 1956. Më i njohuri prej tyre është ai i botuar në vitin 1952 me titullin “Images à la sauvette”, i perkthyer ne anglisht “The decisive moment”, i cili i referohet idesë kryesore të Bresson mbi fotografinë- "ai çast kur, me një qartësi të madhe, pamja e subjektit zbulon në thelbin e saj domethënien e ngjarjes, pjesë e së cilës është, organizimi më domethënës i formave"
© Henri Cartier-Bresson, “Refugjatët që ushtrohen në kamp për të larguar letargjinë dhe dëshpërimin” Punjab Indi, 1947
© Henri Cartier-Bresson, “Gra muslimane duke u lutur në drejtim të diellit që ngrihet prapa Himalajeve” Kashmir Indi, 1948
© Henri Cartier-Bresson, “Turrmat kapin trenin që transporton hirin e Gandhit, për ti dhënë lamtumirën e fundit udhëheqësit të tyre” Delhi Indi 1948
© Henri Cartier-Bresson, Washington DC, SHBA, 1957.
© Henri Cartier-Bresson, “Shitja e arit në Ditët e Fundit të Kuomintang, Shangai” Kina 1949
© Henri Cartier-Bresson, “Shkollë Fillore, Moskë Bashkim Sovjetik” 1954
© Henri Cartier-Bresson, Scanno Abruzzo, Itali 1951
© Henri Cartier-Bresson, Rruga Mouffetard, Paris 1954
Midis viteve 1963-1965 Bresson fotografon në Kuba, Meksikë, Indi. Librat e mëvonshëm të tij janë France (1971), The Face of Asia ( 1972), About Russia (1974). Me shpirtin e tij nomad ai u bë dëshmitar i ngjarjeve kryesore të pas Luftës së dytë botërore, të kalimit të pushteteve. Ai fotografoi njerëzit e thjeshtë me po atë rëndësi që fotografoi njerëzit e famshëm të artit dhe politikës.
© Henri Cartier-Bresson, Cyclades Greqi 1961
© Henri Cartier-Bresson, Berlin 1963
© Henri Cartier-Bresson, “Muri i Berlinit”, 1963
© Henri Cartier-Bresson, Prizren 1965
© Henri Cartier-Bresson. Ahmadabad Indi, 1966
© Henri Cartier-Bresson, “Ritual varrimi, Tokio Japoni” 1965
© Henri Cartier-Bresson, Brie France, 1968
© Henri Cartier-Bresson, “Simiane la Rotonde” France 1969
© Henri Cartier-Bresson, “Demostrata e Studentëve”, Paris, June 1968.
Në fillim të viteve ‘70, Bresson shkëputet plotësisht nga fotografia dhe i përkushtohet pikturës. Në vitin 2003, Bresson së bashku me bashkëshorten Martin Franck, fotografe e agjensisë Magnum, dhe vajzen e tyre, themelojnë Fondin Henri Cartier-Bresson. Negativët e Bresson janë në pronësi të Fondacionit dhe të agjensisë Magnum. Ai la një trashigimi prej afro gjysëm millioni negativa, të shkrepur gjatë një periudhe rreth 70 vjeçare.
Magnum Agency
https://www.magnumphotos.com/photographer/henri-cartier-bresson/
Fondacioni Henri Cartier-Bresson
Libra të përzgjedhur nga Henri Cartier-Bresson
Walker Evans
Walker Evans është fotografi amerikan që ka influencuar më shumë se kushdo tjetër fotografinë moderne dokumentuese të shekullit të 20-të. Me natyrën e tij antikonformiste, ai refuzoi pikëpamjen piktorialiste të fotografisë artistike mbizotëruese të kohës, dhe ndërtoi një koncept të ri artistik bazuar në përshkrimin e fakteve të zakonshme në mënyrë poetike dhe të detajuar. Subjektet e tij fotografike ishin ndërtesat, skenat e rrugës, reklamat, vitrinat e dyqanëve, kalimtarët, kultura e automobilit, dhe kryesorja përshkrimi i jetës së amerikanëve gjatë Periudhës së Depresionit, që përbëjnë memorien kolektive të Amerikës.
Walker Evans
(ShBA 1903-1975)
Walker Evans, selfportrait 1930
Walker Evans është fotografi amerikan që ka influencuar më shumë se kushdo tjetër fotografinë moderne dokumentuese të shekullit të 20-të. Me natyrën e tij antikonformiste, ai refuzoi pikëpamjen piktorialiste të fotografisë artistike mbizotëruese të kohës, të mbështetur nga proponenti kryesor Alfred Stieglitz, dhe ndërtoi një koncept të ri artistik bazuar në përshkrimin e fakteve të zakonshme në mënyrë poetike dhe të detajuar. Fotografia e tij krahasohet me prozën e Hemingway, në të cilën vendosja e fjalëve është aq e kontrolluar dhe preçize, sa një lëvizje e vogël e tyre, e nxjerr tregimin jashtë kontekstit. Evans është cilësuar si fotografi me ndjeshmërinë e poetit dhe saktësinë e kirurgut… Duke ndjekur në mënyrë koherente dhe të pavarur këtë strategji artistike, ai ndërtoi një seri të gjerë fotografike që përshkruan vendet e zakonshme vernakulare, që përbëjnë memorien kolektive të Amerikës së viteve 30-50. Subjektet e tij fotografike ishin ndërtesat, skenat e rrugës, reklamat, vitrinat e dyqanëve, kalimtarët, kultura e automobilit, dhe kryesorja përshkrimi i jetës së amerikanëve të varfër gjatë Periudhës së Depresionit. Evans është fotografi i parë të cilit iu kushtua një ekspozitë fotografike personale në Muzeun e Artit Modern New York në vitin 1938. Ai ishte një figurë e pavarur dhe autoritare në fotografi. Për 2 dekada ai punoi si editor dhe shkrimtar për revistat Time dhe Fortune, ku hartonte layout-in dhe shkrimin shoqërues të fotografive të tij. Në vitet e fundit të karrierës ai dha mësime fotografie në Universitetin e Yales. Fotografia e tij influencoi një brez të tërë fotografësh, si Robert Frank, Lee Friedlander, Garry Winogrand, Diane Arbus, Bechers, dhe gjini të tjera përveç fotografisë, si: kinematografinë, teatrin dhe letërsinë.
© Walker Evans, Truck and Sign New York, 1930
Vitet e para
Walker Evans filloi të fotografojë në moshën 25 vjeçare, me aparatin fotografik të dorës Kodak, gjatë kohës së qëndrimit në Paris, ku studionte letërsi franceze në universitetin e Sorbonës. Evans aspironte të bëhej shkrimtar, por me kthimin e tij në New York në 1928, ai këmbeu ëndrren e shkrimtarit me profesionin e fotografit. Fotografitë e para janë skena të jetës amerikane dhe mjediseve urbane: rruget e New Yorkut, ndërtesat Viktoriane, ura e Brooklyn-it, kompozime abstrakte të arkitekturës së re që po lindte, reklamat e rrugës dhe vitrinat e dyqanëve. Një nder motivet që përsëritet vazhdimisht në fotografitë e Evans janë shkronjat dhe shenjat në sinjalistikën dhe reklamat e rrugës. Ai dokumentoi qytetin me syrin e një historiani dhe antropologu, duke veçuar atë çfarë ishte autentike amerikane. Influencat kryesore ne fotografinë e tij ishin: Eugene Atget dhe August Sander; ndërsa shkrimtari i preferuar: Gustave Flaubert, nga i cili pervëtësoi thënien: “Artisti duhet të jetë si Zoti në Krijim, ai duhet të ndihet kudo, por të mos duket”.
© Walker Evans, Brooklyn Bridge New York, 1929
© Walker Evans, U.S. Rubber Sign, New-York, 1928-1929
© Walker Evans, Movie Poster, New York, 1930
© Walker Evans, Parked Car, Small Town Main Street, 1932
© Walker Evans, Street Scene with Telephone Pole and Lines, Provincetown Massachusetts, 1931
© Walker Evans, Chrysler Building, 1930
© Walker Evans, Construction Shack, New York, 1929
Havana
Në fillim të viteve ’30, Evans dërgohet në Kuba për të fotografuar mbi gjëndjen e punëtorëve gjatë diktaturës së Gerardo Machado. Këtu ai fotografoi lagjet e varfëra, policët, lypësit e rrugës, punëtoret e portit, duke zhvilluar anën humane të fotografisë së tij. Fotografitë u botuan në vitin 1933 në librin “Krimet e Kubes”. Gjatë qendrimit këtu, Evans u shoqërua me Ernest Hemingway, të cilit i la 46 printime fotografike nga frika e konfiskimit të tyre nga autoritetet kubane. Këto printime u gjendën në Havana në vitin 2002, ku u paraqitën në një ekspozitë fotografike.
© Walker Evans, Cinema Havana, 1933
© Walker Evans, Havana Dock Worker, 1932-1933
© Walker Evans, Squatters Village Cuba, 1933
Vitet e Depresionit të Madh
Gjatë viteve 1935-1937 Evans punoi në programin qeveritar New Dealt Ressetlement (më vonë të quajtur Farm Security), për të dokumentuar gjëndjen e fermerëve të jugut gjatë periudhës së Depresionit të Madh. Në këtë projekt ai zhvilloi stilin e tij artistik për të dokumetuar faktet në mënyrë të detajuar, preçize dhe neutrale, duke përdorur kamera me format të madh 8x10 inch. Një përmbledhje e punëve të tij u shfaq në Muzeun e Artit Modern në vitin 1938 të titulluar “American Photographs”, e cila është ekspozita e parë personale që MOMA i ka dedikuar një fotografi. Libri me të njëjtin titull me 100 fotografi të Evans të shoqëruar me esen kritike nga Lincoln Kirstein, mbetet sot një ndër librat më me influencë në historinë e fotografisë moderne.
© Walker Evans, Roadside Store between Tuscaloasa and Greensboro, Alabama-1935
© Walker Evans, Easton Pennsylvania, 1935
© Walker Evans, Breakfast Room at Belle Grove Plantation White-Chapel, Louisiana, 1935
© Walker Evans, Houses and Billboards Atlanta, 1936
© Walker Evans, View of Easton Pennsylvania, 1936
© Walker Evans, Graveyard and Steel Mill Bethlehem, Pennsylvania, 1935
© Walker Evans, Birmingham Steel Mill and Workers Houses, 1936
Let Us Now Praise Famous Men
Gjatë vitit 1936, Evans ndërmorri një udhëtim në Jug, së bashku me shkrimtarin dhe mikun e tij James Agee, për të dokumentuar jetën e vështirë të tre familjeve fermerë të prekura nga kriza ekonomike. Projekti, i cili u refuzua për botim nga revista Fortune, u publikua në vitin 1941 në formën e një libri me fotografi të Evans dhe tekst nga Agee, të titulluar “Let Us Now Praise Famous Men”. Fotografitë e këtij projekti mbeten imazhe ikone të Amerikës të prekur nga Depresioni i Madh.
© Walker Evans, Coal Miner's House West-Virginia, 1936
© Walker Evans, Farmers Kitchen Hale-County Alabama, 1936
© Walker Evans, Sharecropper Hale-County Alabama, 1936
© Walker Evans, Church Organ and Pews, Alabama, 1936
© Walker Evans, Negro Church South Carolina, 1936
© Walker Evans, Barber Shop Vicksburg Mississippi, 1936
© Walker Evans, Country Store and Gas Station, Alabama, 1936
© Walker Evans, Roadside View Alabama Coal Area Company Town, 1936
© Walker Evans, Roadside Stand near Birmingham, Alabama, 1936
© Walker Evans, Window Display Bethlehem Pennsylvania, 1935
© Walker Evans, Penny Picture Display, Savannah 1936
Portrete kalimtarësh
Nga viti 1938-1941, Walker Evans fotografoi banoret e New Yorkut në metro, të kapur pa mendje nga aparati i tij Contax 35mm, i fsheshur nën pallto. Seria fotografike botohet shume vite më vonë (1966), nën titullin “Many are called”. Ashtu siç shprehet ai, donte ti fotografonte njerëzit “when the guard is down and the mask is off”. Motivi i kalimtarëve rastësore, të kapur pa mendje, është një motiv i përsëritur në punën e Evans. Gjatë kohes që punonte për Fortune në 1946, ai fotografoi me Rolleiflex një seri portretesh punëtorësh në rruget e Çikagos, të cilat botohen në 2 faqe revistë nën titullin “Labour Anonymous”.
© Walker Evans, Subway Portrait, 1938-1941
© Walker Evans, Subway Portrait, 1938-1941
© Walker Evans, Labor Anonymous, Fortune November 1946, pp152-153
Vitet në Revistën Time dhe Fortune
Evans punoi për revistatTime (1943-1945), dhe më pas për Fortune (1945-1965) si foto editor duke prodhuar mbi 400 foto dhe 46 artikuj. Evans kishte kontroll të plotë mbi botimin e fotografive të tij, ai zgjidhte vetë subjektet, shkrimin shoqërues dhe layout-in e revistes. Pasi kishte fotografuar Amerikën në vitet e saj më të veshtira, tani Evans fotografon lulëzimin e saj si supefuqi botërore, kulturën e konsumizmit dhe perhapjen e automobilit.
© Walker Evans, Burlesque Theater, Chicago 1946
© Walker Evans, Views of Pedestrians Uniontown, Maryland, 1946
© Walker Evans, Pedestrians Uniontown Maryland, 1946
© Walker Evans, Shoppers Randolph Street, Chicago 1946
© Walker Evans, Untitled Chicago, 1946
© Walker Evans, Lamp on Table, Evans Apartment New-York, 1946
© Walker Evans, Details of Clapboard House, 1960
Vitet e Fundit
Ne vitin 1965, Evans filloi të japë mësime fotografie në shkollën e artit dhe dizajnit të Universitetit të Yales-it. Gjatë viteve ’70 ai eksperimentoi me fotografinë me ngjyra, dhe kameran Polaroid SX-70, me një sasi të pakufizuar filmash nga Kodak. Këto fotografi janë studime interesante forme dhe ngjyrash mbi motivin e përhershëm tek Evans: arkitekturën, portretet dhe shenjat.
© Walker Evans, New-York Streets, 1957-1959
© Walker Evans, New-York Streets, 1957-1959
© Walker Evans, Telephone Pole and Red Barn, 1974
Fotografitë e Walker Evans ndodhen ne Koleksionet e:
Libra të përzgjedhur të Walker Evans
Përgatiti për TatìSpace, A.M.
KATEGORIA ARKITEKTURË
Ekspozita Fotografike Online QYTETI BARDHË E ZI, Edicioni i 7-të